Phân biệt phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh và phạm tội do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Cả hai trường hợp, hành vi phạm tội của tội phạm đều xuất phát từ hành vi trái pháp luật của nạn nhân.

Phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnhvượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng đều là những trường hợp phạm tội có nguyên nhân xuất phát từ hành vi trái pháp luật của người khác.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198

Khái niệm trạng thái tinh thần bị kích động mạnh và vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Bộ luật Hình sự không đưa ra khái niệm về phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Tuy nhiên, dựa trên các quy định về các tội phạm cụ thể, có thể hiểu phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là: trường hợp người bị kích động mạnh về tâm lý do hành vi trái pháp luật của người khác đối với mình hoặc đối với người thân thích của mình dẫn đến làm mất khả năng hạn chế và điều khiển hành vi mà thực hiện hành vi phạm tội đối với người đang có hành vi trái pháp luật nêu trên.

Điều 22 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 (sau đây gọi là "Bộ luật Hình sự") quy định về phòng vệ chính đáng như sau:Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.

Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đánglà: hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.

Phân biệt phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh và phạm tội do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Về trạng thái kích động: Trạng thái tinh thần bị kích động là biểu hiện đặc trưng của phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động. Đối với trường hợp phạm tội do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, người phạm tội có thể có hoặc không trong trạng thái tinh thần bị kích động.

Về trách nhiệm hình sự: Cả hai trường hợp đều phải chịu trách nhiệm hình sự. Người phạm tội do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm về hành vi vượt quá của mình. Phạm tội trong tình thần bị kích động mạnh là một trong những căn cứ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Điều kiện áp dụng:

Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải là hành vi chống trả quá mức cần thiết đối với hành vi xâm phạm đến quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức. Hành vi xâm hại của nạn nhân phải có tính nguy hiểm đáng kể. Trong trường hợp này cầnphải xem xét toàn diện những tình tiết có liên quan đến hành vi xâm hại và hành vi phòng vệ như: khách thể cần bảo vệ; mức độ thiệt hại do hành vi xâm hại có thể gây ra hoặc đã gây ra và do hành vi phòng vệ gây ra; vũ khí, phương tiện, phương pháp mà hai bên đã sử dụng; nhân thân của người xâm hại. Người phòng vệ phải gây thiệt hại về tính mạng hoặc sức khỏe cho người có hành vi xâm phạm.

Phạm tội trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh thì "trạng thái tinh thần bị kích động mạnh" phải là nhân tố chính làm giảm đi đáng kể khả năng tự chủ và điều khiển hành vi của người phạm tội và kết quả là hành vi phạm tội xảy ra. Phải có hành vi trái pháp luật của người bị hại hoặc người khác và trạng thái tinh thần bị kích động mạnh phải xuất phát từ hành vi trái pháp luật đó.

Luật sư Nguyễn Thị Yến - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198
Luật sư Nguyễn Thị Yến - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn (24/7):1900 6198

Phạm vi hành nghề của luật sư trong lĩnh vực hình sự:

(i) Dịch vụ tranh tụng: Luật sư bào chữa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người tố giác (tố cáo) và người bị tố giác (tố cáo); người bị tạm giữ, bắt người phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nã; bị can, bị cáo trong toàn bộ quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử tại cơ quan tiến hành tố tụng các cấp;

Luật sư tham gia tố tụng với tư cách người bảo vệ quyền lợi hợp pháp hoặc người đại diện cho người bị hại, nguyên đơn, bị đơn dân sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự;

(ii) Tư vấn pháp luật: Hướng dẫn, đưa ra ý kiến, giúp khách hàng soạn thảo các giấy tờ liên quan đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của khách hàng trong lĩnh vực hình sự.Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật trong lĩnh vực pháp lý có liên quan đến lĩnh vực hình sự: hành chính, dân sự, hôn nhân, gia đình, đầu tư, doanh nghiệp, lao động, tài chính, kế toán… và nhiều lĩnh vực khác.

(iii) Đại diện theo ủy quyền: Trong lĩnh vực hình sự, luật sư có thể đại diện cho khách hàng ngoài tố tụng để giải quyết các công việc có liên quan đến việc đã nhận theo phạm vi, nội dung được ghi trong hợp đồng dịch vụ pháp lý.

(iv) Dịch vụ pháp lý khác: Liên quan tới lĩnh vực hình sự, luật sư giúp đỡ khách hàng thực hiện công việc về thủ tục hành chính, tư pháp; giúp đỡ về pháp luật trong trường hợp giải quyết khiếu nại, dịch thuật, xác nhận giấy tờ, các giao dịch; giúp đỡ khách hàng thực hiện công việc khác theo quy định.

Bài viết thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Thị Yến - Trưởng chi nhánh Quảng Ninh của Công ty Luật TNHH Everest

  1. Bài viết trong lĩnh vực hình sự (nêu trên) được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
  2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các luật sư, chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
  3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: [email protected].