Các biện pháp điều tra đặc biệt lần đầu tiên được thừa nhận trong Bộ luật Tố tụng hình sự Việt Nam năm 2015 với 01 Chương (Chương XVI) và 08 điều (từ điều 223 đền điều 228).
Biện pháp ngăn chặn là biện pháp cưỡng chế Tố tụng hình sự do người có thẩm quyền tiến hành tố tụng quyết định áp dụng , nhằm ngăn chặn kịp thời hành vi phạm tội, không để tiếp tục phạm tội mới hoặc cản trở việc điều tra, truy tố, xét xử, bảo đảm việc thi hành án.
Chế định các biện pháp tư pháp được quy định tại chương VI Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009, bao gồm có 4 biện pháp tư pháp.
Những biện pháp tư pháp nào được thi hành theo quy định của Luật thi hành án hình sự? Thi hành biện pháp tư pháp phảỉ tuân theo những nguyên tắc nào?
So với BLTTHS năm 1988, BLTTHS năm 2003 đã quy định chặt chẽ hơn căn cứ và điều kiện áp dụng các biện pháp ngăn chặn, đề cao hơn trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền trong việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn, nhất là trách nhiệm của Viện kiểm sát
Thẩm quyền áp dụng các biện pháp giám sát, giáo dục đối với người dưới 18 tuổi được quy định tại Điều 426 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015
Mỗi một biện pháp thu thập chứng cứ có những điểm đặc thù riêng nên trình tự, thủ tục không giống nhau.