Việc lấy lời khai người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự được quy định và có ý nghĩa tương tự như người làm chứng quy định tại Điều 92, Điều 93 trong Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015
Người bị hại là người bị thiệt hại về thể chất, về tinh thần hoặc hoặc về tài sản do tội phạm gây ra. Nguyên đơn dân sự là cá nhân, cơ quan, tổ chức bị thiệt hại do tội phạm gây ra. Bị đơn dân sự là cá nhân, cơ quan, tổ chức mà pháp luật quy định phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Lời khai của người bị hại được quy định là nguồn chứng cứ độc lập, bởi lẽ nó có đặc điểm riêng, khác với các nguồn chứng cứ khác.
Căn cứ pháp lý về lời khai của bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự
“Điều 92. Lời khai của bị hại
1.Bị hại trình bày những tình tiết về nguồn tin về tội phạm, vụ án, quan hệ giữa họ với người bị buộc tội và trả lời những câu hỏi đặt ra.
2. Không được dùng làm chứng cứ những tình tiết do bị hại trình bày nếu họ không thể nói rõ vì sao biết được tình tiết đó.
Điều 93. Lời khai của nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự
1. Nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự trình bày những tình tiết liên quan đến việc bồi thường thiệt hại do tội phạm gây ra.
2. Không được dùng làm chứng cứ những tình tiết do nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự trình bày nếu họ không thể nói rõ vì sao biết được tình tiết đó.”
Quy định về lời khai của người bị hại
Lời khai của người bị hại là sự trình bày bằng miệng của người bị hại về nguồn tin tội phạm, những tình tiết có ý nghĩa đối với vụ án hình sự, về quan hệ giữa họ với người bị buộc tội, được thực hiện trước các cơ quan tiến hành tố tụng, theo thủ tục do pháp luật tố tụng hình sự quy định. Lời khai của người bị hại được quy định là nguồn chứng cứ độc lập, bởi lẽ nó có đặc điểm riêng, khác với các nguồn chứng cứ khác.
Người bị hại là người bị thiệt hại về thể chất, về tinh thần hoặc hoặc về tài sản do tội phạm gây ra. Vì vậy, họ nắm được những tình tiết khách quan về người phạm tội, phương tiện, công cụ phạm tội, tài sản bị xâm hại... Khi tham gia tố tụng, bị hại có quyền trình bày những tình tiết về nguồn tin về tội phạm, về chứng cứ, tài liệu,, đồ vật liên quan đến vụ án, những thiệt hại mà người bị buộc tội, những mâu thuẫn (nếu có) giữa họ với người bị buộc tội. Do đó, lời khai của người bị hại có thể giúp các cơ quan tiến hành tố tụng làm sáng tỏ những vấn đề phải chứng minh trong vụ án hình sự. Khi được lấy lời khai, bị hại trả lời những câu hỏi do người có thẩm quyền đặt ra.
Cũng như các nguồn chứng cứ khác, lời khai của người bị hại cũng phải được kiểm tra, xác minh và những thông tin từ lời khai của người bị hại sẽ không được coi là chứng cứ nếu người đố không thể nói rõ vì sao biết được tình tiết đó.
Theo khoản 4 Điều 62 Bộ luật Tố tụng Hình sự (BLTTHS), bị hại có nghĩa vụ: có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; trường hợp cố ý vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì có thể bị dẫn giải. Tuy nhiên, cũng theo Điều 62 BLTTHS, thì bị hại không có nghĩa vụ khai báo và nghĩa vụ khai báo trung thực. Trường hợp họ bị từ chối khai báo hoặc khai báo gian dối thì cũng không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội từ chối khai báo theo Điều 383 Bộ luật Hình sự hoặc tội khai báo gian dối theo Điều 382 Bộ luật Hình sự.
Quy định về lời khai của nguyên đơn dân sự và bị đơn dân sự
Lời khai của nguyên đơn dân sự là sự trình bày bằng miệng về những tình tiết có liên quan đến vụ án hình sự của cá nhân, đại diện hợp pháp của các cơ quan, tổ chức bị thiệt hại do tội phạm gây ra và có đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại, được thực hiện trước các cơ quan tiến hành tố tụng, theo thủ tục do pháp luật tố tụng hình sự quy định. Lời khai của nguyên đơn dân sự để cập những tình tiết có liên quan đến yêu cầu bồi thường thiệt hại, cho nên đây là nguồn chứng cứ quan trọng giúp các cơ quan tiến hành tố tụng làm sáng tỏ hậu quả của tội phạm.
Lời khai cùa bị đơn dân sự là sự trình bày bằng miệng về những tình tiết có liên quan đến vụ án hình sự, mối quan hệ giữa họ với bị can, bị cáo của cá nhân, đại diện hợp pháp của các cơ quan, tổ chức mà pháp luật quy định phải chịu trách nhiệm vật chất đối với thiệt hại do tội phạm gây ra, được thực hiện trước các cơ quan tiến hành tố tụng, theo thủ tục do pháp luật tố tụng hình sự quy định. Lời khai của bị đơn dân sự để cập những tình tiết có liên quan đến việc bồi thường thiệt hại do tội phạm gây ra, cho nên đây cũng là nguồn chứng cứ quan trọng giúp các cơ quan tiến hành tố tụng làm sáng tỏ hậu quả của tội phạm.
Lời khai của nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự phải được xác minh và những tình tiết do nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự trình bày sẽ không được coi là chứng cứ nếu họ không thể nói rõ vì sao biết được tình tiết đó.
Khuyến nghị:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].
Bình luận