Phạm vi áp dụng, khởi tố vụ án, thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự được quy định tại Điều 431, 432 Bộ luật Tố tụng hình sự
Cùng với những thành tựu đạt được trong sự phát triển của kinh tế, những ảnh hưởng mặt trái của nền kinh tế thị trường cũng làm phát sinh nhiều hiện tượng tiêu cực, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Theo đó, bên cạnh các hành vi vi phạm của cá nhân, một số pháp nhân vì lợi ích cục bộ đã có những hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại nghiêm trọng cho xã hội. Chính vì vậy, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội.
Căn cứ pháp lý
“Điều 431. Phạm vi áp dụng
Thủ tục tố tụng đối với pháp nhân bị tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố, bị điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án được tiến hành theo quy định của Chương này, đồng thời theo những quy định khác của Bộ luật này không trái với quy định của Chương này.
Điều 432. Khởi tố vụ án, thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự
1. Khi xác định có dấu hiệu tội phạm do pháp nhân thực hiện thì cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố vụ án hình sự theo quy định tại các điều 143,153 và 154 của Bộ luật này.
2. Căn cứ, trình tự, thủ tục thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự được thực hiện theo quy định tại Điều 156 của Bộ luật này.”
Về phạm vi áp dụng
Cùng với những thành tựu đạt được trong sự phát triển của kinh tế, những ảnh hưởng mặt trái của nền kinh tế thị trường cũng làm phát sinh nhiều hiện tượng tiêu cực, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Theo đó, bên cạnh các hành vi vi phạm của cá nhân, một số pháp nhân vì lợi ích cục bộ đã có những hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại nghiêm trọng cho xã hội. Chính vì vậy, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội.
Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 bổ sung chương mới quy định về thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân. Thủ tục này có nhiều điểm khác biệt so với thủ tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cá nhân phạm tội.
Các Điều (từ 431 đến 436) được quy định tại chương XXIX là thủ tục đặc biệt chỉ được áp dụng đối với pháp nhân phạm tội. Ngoài các quy định này, thủ tục tố tụng đối với pháp nhân còn được áp dụng theo các quy định khác của Bộ luật Tố tụng hình sự với điều kiện các quy định đó không trái với các quy định tại Chương XXIX Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS).
Theo quy định của Độ luật hình sự 2015, pháp nhân bị truy cứu trách nhiệm hình sự phải đảm bảo 3 điều kiện: Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân; Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân; Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân.
Về khởi tố vụ án, thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự
Theo quy định tại Điều luật này, thẩm quyền khởi tố đối với pháp nhân phạm tội không khác so với thẩm quyền khởi tố cá nhân phạm tội.
Căn cứ, trình tự, thủ tục thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự được thực hiện theo quy định tại Điều 156 của Bộ luật này.
Khởi tố vụ án hình sự là việc Nhà nước chính thức công khai trước toàn xã hội có tội phạm xảy ra và bắt đầu triển khai các hoạt động thực hành quyền truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người đã thực hiện tội phạm đó. Vì vậy, Quyết định khởi tố vụ án hình sự không phải bao giờ cũng chính xác, đầy đủ, nhiều trường hợp trong quá trình áp dụng các biện pháp điều tra các cơ quan có thẩm quyền mới có điều kiện thu thập các tình tiết, chứng cứ mới để tiếp tục giải quyết vụ án theo đúng quy định của pháp luật. Do vậy, để kịp thời đấu tranh với tội phạm, BLTTHS năm 2015 quy định chỉ cần khi đã xác định được dấu hiệu của tội phạm thì các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải ra quyết định khởi tố vụ án. Theo quy định tại Điều 76 Bộ luật Hình sự thì khác với chủ thể của tội phạm là cá nhân, pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về 31 tội phạm cụ thể, bao gồm các tội phạm thuộc 02 nhóm tội là “các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế”; nhóm “các tội phạm môi trường” của Bộ luật Hình sự năm 2015.
Khuyến nghị:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail:[email protected].
Bình luận