Thẩm quyền và thời hạn giải quyết khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng trong việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam được quy định tại điều 474 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2018).
Trong tố tụng hình sự, bắt người, tạm giữ, tạm giam là những biện pháp ngăn chặn có tính nghiêm khắc nhất so với các biện pháp cưỡng chế tố tụng khác. Những người bị áp dụng một trong các biện pháp ngăn chặn nêu trên bị hạn chế về tự do và một số quyền công dân khác.
Căn cứ pháp lý theo điều 474 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về thẩm quyền và thời hạn giải quyết khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng trong việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam (sau đây gọi tắt là khiếu nại)
“1. Khiếu nại đối với lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp, lệnh bắt, quyết định tạm giữ, lệnh tạm giam, quyết định tạm giam, quyết định phê chuẩn việc bắt, quyết định gia hạn tạm giữ, quyết định gia hạn tạm giam và khiếu nại các hành vi thực hiện các lệnh và quyết định đó phải được giải quyết ngay trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được khiếu nại. Trường hợp cần phải có thời gian để xác minh thêm thì thời hạn giải quyết không được quá 03 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại...”
Ý nghĩa của thời hạn giải quyết khiếu nại
Khi có khiếu nại liên quan đến việc áp dụng các biện pháp bắt người, tạm giữ, tạm giam cần phải được giải quyết nhanh chóng, tránh kéo dài, dây dưa gây thiệt hại và xâm phạm tới quyền và lợi ích chính đáng cua cá nhân người bị áp dụng các biện pháp đó vì quyền và lợi ích hợp pháp của những người khác .
Ví dụ: Một người đứng đầu doanh nghiệp nếu bị tạm giam trái pháp luật có thể ảnh hướng tới việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới đời sống của những người làm công; ăn lương trong doanh nghiệp đó; một người bị bắt không đúng pháp luật thì quyền lợi, nhân phẩm, danh dự không chỉ của người đó mà còn của cả những người thân trong gia đình bị ảnh hưởng.
Thời hạn giải quyết khiếu nại
Với vị trí là cơ quan thực hiện chức năng kiểm sát đối với tất cả các hoạt động và hành vi tố tụng trong đó có việc áp dụng các biện pháp bắt người, tạm giữ, tạm giam nên khi có khiếu nại liên quan tới biện pháp bắt người, tạm giữ, tạm giam thì Viện kiểm sát có thẩm quyền phải xem xét giải quyết ngay.
Giải quyết ngay có nghĩa là ngay sau khi nhận được khiếu nại, Viện kiểm sát phải tiến hành giải quyết và trả lời cho người khiếu nại biết. Trong trượng hợp cần phải có thời gian để xác minh bản chất sự việc iiên quan đến việc áp dụng các biện pháp đó thì thời hạn giải quyết cũng không được quá ba ngày kể tư ngày nhận được khiếu nại.
Khiếu nại các quyết định, hành vi tố tụng trong việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam phải được giải quyết ngay trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được khiếu nại. Trường hợp cần phải có thời gian để xác minh thêm thì thời hạn giải quyết không được quá 03 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại.
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại
Điều luật quy định rõ Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao là người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại liên quan đến việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam.
Nếu không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại củạ Viện trưởng Viện kiểm sát thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại, người khiếu nại có quyền khiếu nại đến Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nếu việc giải quyết khiếu nại lần đầu do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dận cấp tỉnh giải quyết.
Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại, Viện trưởng Viên kiểm sát cấp trên trực tiếp, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao phải xem xét, giải quyết. Quyết định giải quyết của Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao là quyết định có hiệu lực pháp luật.
Khiếu nại đối với quyết định, hành vi tố tụng của Viện trưởng Viện kiểm sát trong việc bắt, tạm giữ, tạm giam do Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp xem xét, giải quyết hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét, giải quyết nếu quyết định, hành vi tố tụng bị khiếu nại là của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh.
Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại, Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp, Viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối cao phải xem xét, giải quyết. Quyết định giải quyết của Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao là quyết định có hiệu lực pháp luật.
Khiếu nại đối với quyết định, hành vi tố tụng của Chánh án Tòa án trọng việc bắt, tạm giam do Chánh án Tòa án trên một cấp xem xét, giải quyết. Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại, Chánh án Tòa án trên một cấp phải xem xét, giải quyết. Quyết định giải quyết của Chánh án Tòa án trên một cấp là quyết định có hiệu lực pháp luật.
Khuyến nghị:
1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail:[email protected].
Bình luận