Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm khởi tố vụ án, áp dụng các biện pháp để xác định tội phạm và xử lý người phạm tội, pháp nhân phạm tội.
Tố tụng hình sự Việt Nam được chia thành các giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn do các cơ quan khác nhau đảm nhiệm và thực hiện một nhiệm vụ nhất định của tố tụng hình sự nhằm đạt được mục đích chung của tố tụng hình sự là phát hiện nhanh chóng, xử lý kịp thời, nghiêm minh mọi hành vi phạm tội không để lọt tội phạm không làm oan người vô tội.
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Quy định của pháp luật về trách nhiệm khởi tố và xử lý vụ án hình sự
‘‘Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm khởi tố vụ án, áp dụng các biện pháp do Bộ luật này quy định để xác định tội phạm và xử lý người phạm tội, pháp nhân phạm tội.Không được khởi tố vụ án ngoài những căn cứ và trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định".
Bình luận về trách nhiệm khởi tố và xử lý vụ án hình sự
Thứ nhất, tố tụng hình sự Việt Nam được chia thành các giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn do các cơ quan khác nhau đảm nhiệm và thực hiện một nhiệm vụ nhất định của tố tụng hình sự nhằm đạt được mục đích chung của tố tụng hình sự là phát hiện nhanh chóng, xử lý kịp thời, nghiêm minh mọi hành vi phạm tội không để lọt tội phạm không làm oan người vô tội. Khởi tố vụ án là giai đoạn đầu tiên của tố tụng hình sự bắt đầu từ khi cố tin báo về tội phạm và kết thúc khi cố quyết định khởi tố vụ án hình sự. Nhiệm vụ của giai đoạn khởi tố vụ án hình sự là phát hiện dấu hiệu của tội phạm. Đây là tiền đề để tiếp tục các giai đoạn tiếp theo của tố tụng hình sự như điều tra, truy tố, xét xử...
Khi phát hiện dấu hiệu tội phạm tức là cố hành vi nguy hiểm cho xã hội xảy ra cố hậu quả nguy hiểm cho xã hội xảy ra, các cơ quan cố thẩm quyền phải khởi tố vụ án hình sự. Đây là trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Thứ hai, Bộ luật Tố tụng hình sự quy định rõ những cơ quan và những người có trách nhiệm ra quyết định khởi tố vụ án hình sự. Đó là:
Khi xác định có dấu hiệu tội phạm thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát phải ra quyết định khởi tố vụ án hình sự;
Khi phát hiện những hành vi phạm tội đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự trong lĩnh vực quản lý của mình thì Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biển cố thẩm quyền có trách nhiệm ra quyết định khởi tố vụ án hình sự;
Hội đồng xét xử cố trách nhiệm ra quyết định khởi tổ hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua xét xử tại phiên tòa mà phát hiện được tội phạm hoặc người phạm tội mới cần phải điều tra.
Thứ ba, để tranh tình trạng khởi tố tràn lan, khởi tố không có căn cứ, bảo vệ quyền con người, Bộ luật Tố tụng hình sự yêu cầu chi được khởi tố khi có căn cứ lụật định. Nếu đã khởi tố mà quyết định khởi tố không có căn cứ thì quyết định khởi tô vụ án hình sự phải bị hủy bỏ.
Thứ tư, sau khi ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải áp dụng các biện pháp do Bộ luật tố tụng hình sự quy định để xác định tội phạm và xử lý người phạm tội. Trong thời hạn 24 giờ. kể từ khi ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, Viện kiểm sát phải gửi quyết định đó đến Cơ quan điều tra đê tiến hành điểu tra; quyết định khởi tố kèm theo tài liệu liên quan đến việc khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biển, các cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải được gửi tới Viện kiểm sát để kiêm sát việc khởi tố; quyết định khởi tố của Hội đồng xét xử phải được gửi tới Viện kiểm sát để xem xét, quyết định việc điều tra; yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử được gửi cho Viện kiểm sát để xem xét, quyết định việc truy tố.
Luật gia Nguyễn Viết Chung - Phòng Tư vấn trực tuyến của Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn 1900 6198, tổng hợp.
Khuyến nghị:
1. Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, E-mail: [email protected].
Bình luận