Quy định của pháp luật về việc tạm đình chỉ điều tra

Việc tạm đình chỉ điều tra được quy định tại điều 229 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (có hiệu lực pháp lý từ ngày 01/01/2018).

Tạm đình chỉ điều tra là tạm ngừng việc tiến hành điều tra đối với toàn bộ vụ án hoặc đối với một hoặc một số bị can của vụ án đó trong thời hạn nhất định. Thời hạn tạm đình chỉ điều tra tùy thuộc vào căn cứ đình chỉ điều tra của vụ án hoặc đối với bị can.

Căn cứ pháp lý về việc tạm đình chỉ điều tra được quy định tại điều 229 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:

“1. Cơ quan điều tra ra quyết định tạm đình chỉ điều tra khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Khi chưa xác định được bị can hoặc không biết rõ bị can đang ở đâu nhưng đã hết thời hạn điều tra vụ án. Trường hợp không biết rõ bị can đang ở đâu, Cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã trước khi tạm đình chỉ điều tra;

b) Khi có kết luận giám định tư pháp xác định bị can bị bệnh tâm thần hoặc bệnh hiểm nghèo thì có thể tạm đình chỉ điều tra trước khi hết thời hạn điều tra;

c) Khi trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp chưa có kết quả nhưng đã hết thời hạn điều tra. Trong trường hợp này, việc giám định, định giá tài sản, tương trợ tư pháp vẫn tiếp tục được tiến hành cho đến khi có kết quả.

2. Trường hợp vụ án có nhiều bị can mà lý do tạm đình chỉ điều tra không liên quan đến tất cả bị can thì có thể tạm đình chỉ điều tra đối với từng bị can.

3. Trong thời hạn 02 ngày kể từ ngày ra quyết định tạm đình chi điều tra, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định này cho Viện kiểm sát cùng cấp, bị can, người bào chữa hoặc người đại diện của bị can; thông báo cho bị hại, đương sự và người bảo vệ quyền lợi của họ.”

Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tạm đình chỉ điều tra

Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tạm đình chi điều tra chính là cơ quan đang tiến hành điều tra vụ án. Cơ quan này không được tùy tiện ra quyết định tạm đình chỉ điều tra, mà phải căn cứ vào quy định của pháp luật.

Theo quy định tại điều 229 Bộ luật Tố tụng hình sự, Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tạm đình chỉ điều tra khi thuộc một trong các trường hợp sau:

a) Khi chưa xác định được bị can hoặc không biết bị can đang ở đâu nhưng đã hết thời hạn điều tra vụ án. Trường hợp không biết rõ bị can đang ở đâu, Cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã trước khi tạm đình chỉ điều tra.

Đây là trường hợp vụ án đã được khởi tố, cơ quan điều tra có thẩm quyền tiến hành tố tụng đã thực hiện các hoạt động thu thập chứng cứ nhằm chứng minh vụ án nhưng vẫn chưa xác định được một người hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm hoặc đã xác định được bị can (đã ra quyết định khởi tố bị can) nhưng không biết rõ bị can đang ở đâu trong khi thời hạn điều tra đối với vụ án đã hết. Trước khi ra quyết định tạm đình chi điều tra, Cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã đối với bị can không biết rõ đang ở đâu.

b) Khi có kết luận giám định tư pháp xác định bị can bị bệnh tâm thần hoặc bệnh hiểm nghèo thì có thể tạm đình chỉ điều tra trước khi hết thời hạn điều tra;

c) Khi trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp chưa có kết quả nhưng đã hết thời hạn điều tra. Trong trường hợp này, việc giám định, định giá tài sản, tương trợ tư pháp vẫn tiếp tục được tiến hành cho đến khi có kết quả.

Đây là trường hợp Cơ quan điều tra đã ra quyết định trưng cầu giám định, văn bản yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp và đang chờ kết quả. Kết quả của các hoạt động trưng cầu giám định, định giá tài sản và tương trợ tư pháp này có ý nghĩa trực tiếp tới việc giải quyết vụ án hình sự. Do đó, nếu đang trong thời gian chờ kết quà mà thời hạn điều tra đã hết thì Cơ quan điều tra phải ra quyết định tạm đình chỉ điều tra.

Chủ thể áp dụng tạm định chỉ điều tra

Quyết định tạm đình chỉ điều tra cố thể áp dụng đối với từng bị can tùy thuộc vào căn cứ áp dụng và tình tiết của vụ án.

Trường hợp vụ án có nhiều bị can mà lý do tạm đình chỉ điều tra không liên quan đến tất cả bị can thì có thể tạm đình chỉ điều tra đối với từng bị can. Ví dụ: A, B, C, D là bị can trong vụ án cướp giật tài sản. Khi đang tiến hành điều tra, A bị bệnh tâm thần và có kết luận giám định tư pháp về việc này. Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định đình chỉ điều tra đối với A. Vụ án vẫn tiếp tục tiến hành điều tra đối với B, C, D.

Khuyến nghị:

1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật19006198, E-mail:[email protected].