Thẩm quyền xét xử tội phạm có tính chất quốc tế

Tội phạm có tính chất quốc tế là các hành vi vi phạm trật tự pháp luật quốc gia và quyền lợi và lợi ích của cộng đồng quốc tế.

Đây là các tội phạm đã được định danh trong các điều ước quốc tế hữu quan. Các tội phạm cótính chất quốc tế này thuộc thẩm quyền tài phán hình sự quốc gia.

Khái niệm tội phạm có tính chất quốc tế

Tội phạm có tính chất quốc tế là các hành vi vi phạm không chỉ trật tự pháp luật quốc gia, mà còn xâm hại tới các quyền lợi và lợi ích của cộng đồng quốc tế. Mặc dù các quyền lợi chung này không đến mức quá quan trọng, sống còn với cộng đồng các quốc gia.

Đặc điểm

Đặc điểm có tính chất riêng biệt giành cho nhóm tội phạm có tính chất quốc tế được thể hiện ở chỗ: đây là các tội phạm đã được định danh trong các điều ước quốc tế hữu quan tính chất tội phạm của hành vi đã được các quốc gia thành viên nhất trí khẳng định và ghi trong các điều khoản của điều ước.

Thẩm quyền xét xử các tội phạm có tính chất quốc tế:

Đồng thời nghĩa vụ “trừng phạt nghiêm khắc” của quốc gia thành viên đối với các loại hình tội phạm riêng biệt có tính chất quốc tế cũng được quy định rõ trong các điều ước quốc tế về ngăn ngừa và trừng trị tội phạm có tính chất quốc tế.

Tuy nhiên, khác với tội phạm quốc tế (tội ác quốc tế), tội phạm có tính chất quốc tế không phải là đối tượng được giải quyết tại tòa án hình sự quốc tế theo các quy định hữu quan của luật quốc tế.

Theo nguyên tắc, các tội phạm có tính chất quốc tế thuộc thẩm quyền tài phán hình sự quốc gia.

Toàn bộ quá trình xét xử được tiến hành tại tòa án quốc gia có thẩm quyền tài phán theo quy định hiện hành của luật quốc gia (kể cả luật hình thức và luật nội dung).

Phán quyết được thi hành theo luật thi hành án của quốc gia này.

Yêu cầu được đặt ra đối với quốc gia tiến hành xét xử:

Yêu cầu được đặt ra đối với quốc gia tiến hành xét xử là phải tôn trọng và tuân thủ các nguyên tắc phấp luật quốc tế, các quy định của điều ước quốc tế về hình sự quốc tế mà quốc gia là thành viên.

Các vấn đề ngoại lệ có thể phát sinh sẽ được cho là hợp pháp, nếu các quốc gia thành viên của điều ước quốc tế có liên quan cho phép và thống nhất các ngoại lệ này với nội dung quy định cụ thể.

Tính cần thiết áp dụng các nguyên tắc phân định thẩm quyền:

Với bản chất và tính chất đặc thù của tội phạm có tính chất quốc tế, việc áp dụng các nguyên tắc phân định thẩm quyền tài phán của quốc gia là bắt buộc và tất yếu.

Không có sự thỏa thuận nhất trí của các quốc gia về nguyên tắc được sử dụng đối với tội phạm có tính chất quốc tế được thể hiện trong điều ước quốc tế, thì khả năng trừng phạt loại tội phạm này là hết sức mỏng manh.

Bởi không bị ràng buộc bởi luật quốc tế. Chính vì vậy, trong các điều ước quốc tế về ngăn ngừa và trừng trị tội phạm có tính chất quốc tế.

Các quốc gia thành viên đã thống nhất xác định các nguyên tắc phân định thẩm quyền tài phán hình sự quốc gia với nội dung tương đối minh bạch.

Bên cạnh đó căn cứ vào từng trường hợp loại hình tội phạm cụ thể các điều ước quốc tế có liên quan có thể đưa ra các nguyên tắc phân định thẩm quyền xét xử có tính chất rất “đặc biệt” và “tương đối khác lạ”.

Ý nghĩa.

Việc sử dụng các nguyên tắc như vậy nhằm mục đích đảm bảo công lý quốc tế được thực hiện trọn vẹn và bao trùm, đảm bảo tội phạm phải bị trừng trị cho dù được thực hiện ở bất kỳ nơi nào trên trái đất.

Do ai thực hiện và nhằm chống lại đối tượng được bảo vệ là cái gì hoặc là ai.

Hiện tượng xung đột về thẩm quyền.

Hạn chế của các điều ước quốc tế về phân định thẩm quyền tài phán hình sự là đã không chỉ rõ nguyên tắc phân định thẩm quyền nào có “quyền ưu tiên” được áp dụng.

Chính vì vậy đã làm phát sinh hiện tượng xung đột về thẩm quyền, nhiều khi làm cho các quan hệ quốc tế liên quốc gia trở nên căng thẳng và rong, nhiều trường hợp đã xảy ra xung đột rất nghiêm trọng kể cả trong lĩnh vực quân sự.

Quan điểm của các quốc gia.

Chính vì vậy, các quốc gia ngày càng thể hiện rõ quan điểm ủng hộ thành lập các tòa án hình sự quốc tế đảm bảo khả năng xét xử các loại tội phạm có tính chất quốc tế có hiệu quả.

Trước tiên là các loại hình khác nhau của tội phạm khủng bố quốc tế. Nhưng thực tiễn bối cảnh quốc tế hiện nay chưa làm hé mở một tia hi vọng nào cho nhân loại trên con đường đấu tranh chống tội phạm có tính chất quốc tế theo một khuôn mẫu và trong khuôn khổ toà án hình sự quốc tế, giống như mô hình Tòa án hình sự quốc tế được thành lập theo Quy chế Roma 1998.

Khuyến nghị:

1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].