Bình luận về những vấn đề phải chứng minh trong vụ án hình sự

Việc chứng minh, làm rõ các vấn đề để giải quyết vụ án hình sự rất quan trọng

Nhiệm vụ của việc giải quyết vụ án hình sự là phát hiện và xử lý kịp thời tội phạm, không để lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan người phạm tội, các biện pháp xử lý đối với người phạm tội có căn cứ, hợp pháp và phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm do người phạm tội thực hiện, đáp ứng được yêu cầu cải tạo, giáo dục người phạm tội và phòng ngừa chung.

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Điều 85 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định những vấn đề phải chứng minh trong vụ án hình sự như sau:

Khi điểu tra, truy tổ và xét xử vụ án hình sự, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải chứng minh:
1.Có hành vi phạm tội xảy ra hay không, thời gian, địa điểm và những tình tiết khác của hành vi phạm tội;
2.Ai là người thực hiện hành vi phạm tội; có lỗi hay không có lỗi, do co ý hay vô ý; có năng lực trách nhiệm hình sự hay không; mục đích, động cơ phạm tội;
3.Những tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo và đặc điêm về nhân thân của bị can, bị cáo;
4.Tính chất và mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra;
5.Nguyên nhân và điều kiện phạm tội;
6.Những tình tiết khác liên quan đến việc loại trừ trách nhiệm hình sự, miên trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt.”

Những vấn đề cần chứng minh trong vụ án hình sự

Vấn đề đầu tiên khi điều tra, truy tố và xét xử vụ án hình sự, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải chứng minh là có hành vi phạm tội xảy ra hay không, thời gian, địa điểm và những tình tiết khác của hành vi phạm tội. Trong từng vụ án hình sự cần phải chứng minh một cách khẳng định rằng hành vi bị truy tố về mặt hình sự đã xảy ra trong thực tế. Việc chứng minh đó thể hiện ở việc làm sáng tỏ một cách đầy đủ và toàn diện tất cả các tình tiết liên quan đến hành vi phạm tội, có ý nghĩa đối với việc định tội danh đúng hành vi và suy cho cùng có ý nghĩa đối với việc giải quyết đúng đắn vụ án hình sự. Đó là những dấu hiệu thuộc khách thể và mặt khách quan của tội phạm.

Tiếp theo vấn đề cần phải chứng minh là: ai là người thực hiện hành vi phạm tội; có lỗi hay không có lỗi, do cố ý hay vô ý; có năng lực trách nhiệm hình sự hay không; mục đích, động cơ phạm tội. Chứng minh ai là người thực hiện hành vi phạm tội, tức là xác định chủ thể của tội phạm. Tiếp đến xác định người đó có lỗi hay không. Nếu có lỗi thì lỗi cố ý hay vô ý. Mục đích và động cơ phạm tội cũng cần được chứng minh. Khái quát lại những dấu hiệu cơ bản thuộc chủ thể và mặt chủ quan của tội phạm phải được làm sáng tỏ.

Những tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo là những vấn đề được chứng minh khi điều tra, truy tổ và xét xử. Đó là các tình tiết được quy định ở Điều 51 và Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015 và các đặc điểm đặc trưng cho nhân thân người phạm tội có ý nghĩa quan trọng trong việc quyết định hình phạt đổi với bị cáo.

Tính chất và mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra là một trong những vấn đề phải được chứng minh trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử vụ án hình sự. Tính chất và mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra có ý nghĩa quan ưọng đôi với việc xác định mức độ trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo và có ý nghĩa đối với việc định tội danh, có ý nghĩa quan trọng đối với việc xác định mức độ bồi thường thiệt hại.

Nguyên nhân và điều kiện phạm tội; những tình tiết liên quan đến việc loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt là những vấn đề tuy không thuộc bản chất của vụ án, nhưng có ảnh hưởng trực tiếp đến trách nhiệm hình sự và hình phạt. Do đó, cần được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng chứng minh khi điều tra, truy tố và xét xử vụ án hình sự.

Đối tượng chứng minh trong vụ án hình sự

Đối tượng chứng minh để xác định có hay không có tội phạm, người phạm tội, pháp nhân phạm tội: Đây là những vấn đề liên quan đến làm rõ các dấu hiệu để xác định người, pháp nhân có phạm tội hay không, nếu có thì phạm tội gì.

Đối tượng chứng minh để xác định khung hình phạt tăng nặng hoặc khung hình phạt giảm nhẹ của tội phạm;

Đối tượng chứng minh xác định các căn cứ quyết định hình phạt: Xác định tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự;

Đối tượng chứng minh để xác định các căn cứ áp dụng án treo, áp dụng các biện pháp tư pháp;
Đối tượng chứng minh để giải quyết các vấn đề dân sự trong vụ án hình sự;

Đối tượng chứng minh để xác định căn cứ áp dụng các biện pháp ngăn chặn, các biện pháp cưỡng chế, áp dụng các biện pháp bảo vệ người tố giác tội phạm, người làm chứng, bị hại hoặc người thân thích của họ khi cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thực hiện các hoạt động tố tụng;
Đối tượng chứng minh để xác định nguyên nhân và điều kiện phạm tội để kiến nghị các biện pháp phòng ngừa tội phạm...

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

1.Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

2.Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từnguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

3.Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ vớchuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].