Kết luận giám định có thể được dùng làm căn cứ để giải quyết thông tin về tội phạm

Kết luận giám định là một trong các nguồn chứng cứ có giá trị chứng minh trong nhiều vụ án. Kết luận giám định thể hiện bằng văn bản do cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức giám định định lập để kết luận chuyên môn về những vấn đề được trưng cầu hoặc yêu cầu giám định. Kết luận giám định của người được trưng cầu giám định chỉ có giá trị pháp lý và được dùng làm căn cứ để giải quyết thông tin về tội phạm và giải quyết vụ án nếu người được trưng cầu không thuộc trường hợp phải từ chối hoặc phải bị thay đổi.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Căn cứ pháp lý về kết luận giám định

“Điều 100. Kết luận giám định

1. Kết luận giám định là văn bản do cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức giám định lập để kết luận chuyên môn về những vấn đề được trưng cầu, yêu cầu giám định.

2. Cơ quan, tổ chức, cá nhân kết luận về vấn đề được trưng cầu, yêu cầu giám định và phải chịu trách nhiệm về kết luận đó.

Nếu việc giám định do tập thể giám định tiến hành thì tất cả thành viên đều ký vào bản kết luận. Trường hợp có ý kiến khác nhau thì mỗi người ghi ý kiến kết luận của mình vào bản kết luận.

3. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng không đồng ý với kết luận giám định thì phải nêu rõ lý do, nếu kết luận chưa rõ hoặc chưa đầy đủ thì quyết định giám định bổ sung hoặc giám định lại theo thủ tục chung quy định tại Bộ luật này.

4. Kết luận giám định của người được trưng cầu giám định thuộc trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi thì không có giá trị pháp lý và không được dùng làm căn cứ để giải quyết vụ án.”

Khái niệm kết luận giám định

Kết luận giám định là kết quả nghiên cứu của cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức giám định, được thể hiện bằng văn bản về những vấn đề được trưng cầu, yêu cầu giám định theo thủ tục do pháp luật tố tụng hình sự quy định.

Trong nhiều vụ án phức tạp, để góp phần làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ án, việc giám định của cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức giám định được cơ quan tiến hành tố tụng trưng cầu đối với các vấn phát sinh trong vụ án là điều rất cần thiết. Thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử cho thấy, không ít trường hợp nếu không có kết luận giám định thì không có cơ sở để truy cứu trách nhiệm hình sự như giám định tỷ lệ thương tật người bị hại, giám định pháp y tâm thần đối tượng mắc bệnh tâm thần gây chết người...

Kết luận của người giám định

Người giám định sử dụng những kiến thức khoa học của mình để tìm hiểu và kết luận những vấn đề do cơ quan tiến hành tố tụng yêu cầu. Trong trường hợp người giám định từ chối giám định, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội từ chối kết luận giám định được quy định tại Điều 383 Bộ luật Hình sự năm 2015. Người giám định chỉ kết luận về mặt khoa học hoặc là chuyên môn của vấn đề được trưng cầu, yêu cầu giám định, không tham gia phát biểu ý kiến về việc bị can, bị cao có tội hay không có tội.

Tùy theo khối lượng và tính chất của vấn đề cần được yêu cầu giám định mà cơ quan tiến hành tố tụng có thể trưng cầu một người giám định hoặc một nhóm người giám định. Nếu giám định do một nhóm người tiến hành và họ có ý kiến giống nhau thì tất cả các thành viên đều ký vào bàn kêt luận chung. Trong trường hợp có ý kiến khác nhau thì mồi người ghi riêng ý kiến kết luận của mình vào bản kết luận chung.

Trình tự, thủ tục trưng cầu giám định, tiến hành giám định

Trình tự, thủ tục trưng cầu giám định, tiến hành giám địnhđược quy định tại các điều 205, 206, 207, 208, 209 và 213 Bộ luật Tố tụng Hình sự.Cơ quan tiến hành tố tụng có thể đồng ý với kết luận giám định hoặc không đồng ý với kết luận giám định trong trường hợp xét thấy kết quả giám định không phù hợp với thực tế. Nếu không đồng ý với kết luận giám định thì cơ quan tiến hành tố tụng phải nêu rõ lý do. Nếu kết luận giám định chưa rõ ràng hoặc chưa đầy đủ thì cơ quan tiến hành tô tụng quyết định giám định bổ sung hoặc giám định lại theo thủ tục chung. Kết luận giám định của người được trưng cầu giám định thuộc trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi thì không có giá trị pháp lý và không được dùng làm căn cứ để giải quyết vụ án.

Giá trị pháp lý và giá trị khoa học của kết luận giám định

Giá trị pháp lý đối với bản kết luận giám định do cùng một tổ chức giám định thực hiện có sự khác nhau. Nếu bản kết luận giám định là sản phẩm của hoạt động giám định tư pháp thì kết luận đó gọi là kết luận giám định tư pháp và có giá trị sử dụng làm chứng cứ chứng minh trước tòa. Nếu kết luận giám định là sản phẩm của hoạt động dịch vụ giám định ngoài tố tụng thì kết luận đó không phải là kết luận giám định tư pháp, không có giá trị sử dụng làm chứng cứ chứng minh trước tòa mà chỉ có giá trị tham khảo.

Tuy nhiên, giá trị khoa học của bản kết luận giám định có sự khác biệt so với giá trị pháp lý của bản kết luận giám định. Giá trị khoa học của bản kết luận giám định theo trình tự thủ tục giám định trong tố tụng hoặc giám định ngoài tố tụng là như nhau, giữa chúng không có sự khác biệt. Vì trình độ chuyên môn của giám định viên và trình độ hiện đại của trang thiết bị kỹ thuật là những yếu tố quyết định giá trị khoa học của kết luận giám định. Giá trị khoa học của kết luận giám định không phụ thuộc vào chủ thể nào trưng cầu, yêu cầu giám định. Một tổ chức giám định được thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, thì luôn luôn gây dựng uy tín và tự chịu hậu quả trách nhiệm pháp lý về kết luận giám định của mình, do đó giá trị khoa học của bản kết luận giám định luôn được đảm bảo, hoàn toàn không phụ thuộc vào chủ thể yêu cầu giám định là ai.

Khuyến nghị:

1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].