Việc kiểm tra, đánh giá chứng cứ trong giải quyết vụ án hình sự được quy định tại điều 108 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018
Chứng cứ là phương tiện duy nhất để chứng minh trong vụ án hình sự. Thông qua chứng cứ có thể giúp cơ quan chức năng có thể nắm bắt toàn diện, đầy đủ về các tình tiết vụ án, tìm ra sự thật khách quan của hành vi phạm tội, chứng cứ sẽ quyết định việc giải quyết vụ án đúng đắn. Vì vậy, để đảm bảo vụ án được giải quyết khách quan, toàn diện và đầy đủ thì mỗi chứng cứ phải được kiểm tra, đánh giá để xác định tính hợp pháp, tính xác thực và tính liên quan đến vụ án.
Đánh giá chứng cứ là hoạt động tư duy của chủ thể tố tụng nhằm xác định giá trị chứng minh các chứng cứ đã thu thập được. Kiểm tra, đánh giá chứng cứ là công việc mang tính bắt buộc trong quá trình chứng minh. Đây là một công đoạn rất quan trọng được tiến hành song song hoặc sau khi các chủ thể có thẩm quyền trong tố tụng đã thu tập được chứng cứ.
Căn cứ pháp lí kiểm tra, đánh giá chứng cứ trong giải quyết án hình sự
Điều 108 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định về kiểm tra. đánh giá chứng cứ:
"1. Mỗi chứng cứ phải được kiểm tra, đánh giá để xác định tính hợp pháp, xác thực và liên quan đến vụ án. Việc xác định những chứng cứ thu thập được phải bảo đảm đủ để giải quyết vụ án hình sự.
2. Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình phải kiếm tra, đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện mọi chứng cứ đã thu thập được về vụ án."
Tại sao cần kiểm tra, đánh giá chứng cứ?
Đầu tiên, để chứng minh trong một vụ án hình sự không chỉ đơn thuần là thu thập đầy đủ chứng cứ, tài liệu theo công thức số học, liệt kê mà đòi hỏi thông qua hoạt động của tri thức, tư duy khách quan, phân tích tổng hợp, logic biện chứng. Vì vậy, sau khi thu thập các chứng cứ thì cơ quan tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tổ tụng phải kiểm tra, đánh giá để xác định tính hợp pháp, xác thực và liên quan đến vụ án. Như vậy, hoạt động kiểm tra, đánh giá chứng cứ chính là hoạt động của tư duy biện chứng đối với các sự việc khách quan.
Tiếp theo đó, việc kiểm tra, đánh giá chứng cứ xoay quanh ba nội hàm chính của khái niệm chứng cứ đó là tính khách quan, tính liên quan và tính hợp pháp. Trong đó, tính khách quan là những gì có thật và phản ánh trung thực những tình tiết của vụ án hình sự đã xảy ra; tính liên quan là có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với vụ án; tính hợp pháp là tất cả những gì cố thật phải được cung cấp, thu thập, bảo quàn theo một trình tự, thủ tục do luật định. Đây là trình tự nhằm bảo đảm giá trị chứng minh cùa chứng cứ, nếu thiếu một trong ba yếu tố đó thì chứng cứ đố đêu không có giá trị chứng minh. Tại khoản 2 Điều 87 Bộ luật Tổ tụng hình sự năm 2015 đã quy định rõ: “Những gì có thật nhưng không được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định thì không có giá trị pháp lý và không được dùng làm căn cử để giải quyết vụ án hình sự. Vì vậy, đòi hỏi người có thẩm quyền tiến hành tổ tụng trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình phải kiểm tra, đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện mọi chứng cứ đã thu thập được về vụ án.
Mục đích của việc kiểm tra, đánh giá chứng cứ
Mục đích của việc kiểm tra, đánh giá chứng cứ là nhằm xác định xem có thể sử dụng chứng cứ này để chứng minh vấn đề gì trong vụ án hình sự? Xem xét các chứng cứ có mâu thuẫn với nhau không? Các chứng cứ này có liên quan gì đến nhau, tính chất và ý nghĩa của mối quan hệ đấy?...
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].
Bình luận