Lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm là nguồn chứng cứ quan trọng được Bộ luật Tố tụng Hình sự quy định trong Điều 96.
Người tố giác về tội phạm là người phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền. Người báo tin về tội phạm là người thông báo với cơ quan có thẩm quyền hoặc thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng về vụ việc có dấu hiệu tội phạm. Khi tham gia tố tụng, người tố giác, báo tin về tội phạm trình bày những tình tiết liên quan đến việc họ tố giác, báo tin về tội phạm.
Căn cứ pháp lý về lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm
“Điều 96. Lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm
Người tố giác, báo tin về tội phạm trình bày những tình tiết liên quan đến việc họ tố giác, báo tin về tội phạm.”
Khái niệm lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm
Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền. Tin báo về tội phạm là thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội phạm do cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo với cơ quan có thẩm quyền hoặc thông tin về tội phạm trên phương tiện thông tin đại chúng.
Lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm là sự trình bày của họ về những tình tiết liên quan đến việc họ tố giác, báo tin về tội phạm, được thực hiện trước các cơ quan tiến hành tố tụng, theo thủ tục do pháp luật tố tụng hình sự quy định. Lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm là cơ sở để cơ quan tiến hành tố tụng kiểm tra, xác minh vụ việc xem có dấu hiệu tội phạm hay không, từ đó quyết định có khởi tố vụ án hình sự hay không? Do đó, đây là một nguồn chứng cứ quan trọng được Bộ luật Tố tụng Hình sự (BLTTHS) quy định.
Quyền và nghĩa vụ tố giác tội phạm
Nghĩa vụ tố giác tội phạm là nghĩa vụ của mọi thành viên trong xã hội, trừ trường hợp đặc biệt do luật định. Theo quy định tại khoản 1 Điều 19 Bộ luật Hình sự (BLHS), Người nào biết rõ tội phạm đang được chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm quy định tại Điều 390 của BLHS.
Một người lợi dụng việc tố giác mà bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội vu khống theo Điều 156 BLHS.
Quyền hạn của cơ quan có thẩm quyền về lấy lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm
Bộ luật này cũng đã quy định về quyền hạn của người có thẩm quyền trong việc triệu tập, lấy lời khai của người tố giác, báo tin về tội phạm, như: Người có quyền hạn triệu tập và lấy lời khai người tố giác, báo tin về tội phạm: Điều tra viên (điểm d khoản 1 Điều 37 BLTTHS 2015); Kiểm sát viên (điểm g khoản 1 Điều 42 BLTTHS 2015); Cấp trưởng, cấp phó của các Cơ quan của Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biển, Kiểm ngư được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra (điểm đ khoản 2 Điều 39 BLTTHS 2015); Cấp trưởng, cấp phó của các cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra (điểm đ khoản 2 Điều 40 BLTTHS 2015). Người có quyền hạn lấy lời khai người tố giác, báo tin về tội phạm: cán bộ điều tra của các Cơ quan của Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biển, Kiểm ngư được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra (điểm c khoản 4 Điều 39 BLTTHS 2015); Cán bộ điều tra của các cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra (điểm c khoản 3 Điều 40 BLTTHS 2015).
Trách nhiệm và thẩm quyền giải quyết tố giác, báo tin về tội phạm
Trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố: Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố gồm: Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; Cơ quan, tổ chức khác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm.
Thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố: Cơ quan điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố theo thẩm quyền điều tra của mình; Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo thẩm quyền điều tra của mình; Viện kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố trong trường hợp phát hiện Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục.
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố có trách nhiệm thông báo kết quả giải quyết cho cá nhân, cơ quan, tổ chức đã tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Khuyến nghị:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].
Bình luận