Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội vận chuyển trái phép chất ma túy theo Khoản 3, 4 Điều 250 Bộ luật Hình sự năm 2015.
[?]Con trai tôi năm nay 14 tuổi. Trong một lần đi học về, cháu bị một đám thanh niên chặn đường và yêu cầu mang giúp chúng một túi đồ đến địa chỉ A tại đường B nếu không chúng sẽ tiêm ma túy vào người. Do quá sợ hãi nên cháu đã đồng ý và chuyển đồ đến địa chỉ do đám thanh niên yêu cầu. Khi con trai tôi vừa mang đồ đến nơi thì công an đến và kiểm tra túi đồ của con trai tôi. Công an phát hiên trong đó có chứa 500g ma túy đá. Đề nghị luật sư tư vấn trong trường hợp này con trai tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vận chuyển ma túy trái phép hay không? (Lê Thị Thu Hà - Thái Bình)
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Luật sư Nguyễn Duy Hội - Trưởng Chi nhánh Hà Nội của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 (sau đây gọi là "Bộ luật Hình sự") quy định về tội vận chuyển trái phép chất ma túy như sau:
"1. Người nào vận chuyển trái phép chất ma túy mà không nhằm mục đích sản xuất, mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm: (a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc một trong các tội quy định tại các điều 248, 249, 251 và 252 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm; (b) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 gam đến dưới 500 gam; (c) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 0,1 gam đến dưới 05 gam; (d) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam; (đ) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 05 kilôgam đến dưới 50 kilôgam; (e) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam; (g) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 01 gam đến dưới 20 gam; (h) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 10 mililít đến dưới 100 mililít; (i) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm b đến điểm h khoản này.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: (a) Có tổ chức; (b) Phạm tội 02 lần trở lên; (c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; (d) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; (đ) Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội; (e) Qua biên giới; (g) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500 gam đến dưới 01 kilôgam; (h) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 05 gam đến dưới 30 gam; (i) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 25 kilôgam; (k) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 200 kilôgam; (l) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 50 kilôgam; (m) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 20 gam đến dưới 100 gam; (n) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 100 mililít đến dưới 250 mililít; (o) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm g đến điểm n khoản này; (p) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm: (a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 05 kilôgam; (b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30 gam đến dưới 100 gam; (c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 25 kilôgam đến dưới 75 kilôgam; (d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 200 kilôgam đến dưới 600 kilôgam; (đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 150 kilôgam; (e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 100 gam đến dưới 300 gam; (g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 250 mililít đến dưới 750 mililít; (h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình: (a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng 05 kilôgam trở lên; (b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 gam trở lên; (c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng 75 kilôgam trở lên; (d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng 600 kilôgam trở lên; (đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng 150 kilôgam trở lên; (e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên; (g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích 750 mililít trở lên; (h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản." (Điều 250)
Điều 12 Bộ luật Hình sự quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự như sau:
"1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này."
Theo như chị trình bày, số lượng ma túy con trai chị vận chuyển là 500g ma túy đá. Với lượng ma túy lớn như thế, người vận chuyển trái phép chất ma túy sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Khoản 4 Điều 250 Bộ luật Hình sự, đây là hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Do đó, căn cứ theo Khoản 2 Điều 12 Bộ luật Hình sự, người từ đủ 14 tuổi trở lên là chủ thể của hành vi phạm tội này. Tuy nhiên, trong trường hợp của con trai chị, chúng tôi đưa ra một số phân tích sau:
Về mặt chủ quan của tội vận chuyển trái phép chất ma túy: người phạm tội luôn thực hiện hành vi phạm tội với lỗi cố ý. Nghĩa là người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra hoặc người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.
Như vậy, người vận chuyển trái phép chất ma túy chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi họ nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội.
Dựa theo phân tích trên thì con trai chị chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi cháu ý thức được hành vi của mình. Tuy nhiên trong trường hợp này rất may mắn là hành vi của cháu bị kẻ khác ép buộc và lỗi ở đây không phải lỗi cố ý nên con trai chị sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Bởi hành vi của cháu không đủ các dấu hiệu để cấu thành tội vận chuyển trái phép ma túy.
Bình luận