Phân biệt tội phạm và vi phạm pháp luật khác theo quy định pháp luật hiện hành

Thứ Sáu, 12/01/2018 06:05 GMT+7

Tội phạm khác với các vi phạm pháp luật khác ở tính "nguy hiểm đáng kể” cho xã hội của hành vi.

Tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác đều là những hành vi phạm pháp luật và gây nguy hiểm cho xã hội. Tuy nhiên, tính nguy hiểm của tội phạm cao hơn so với những hành vi vu phạm pháp luật khác.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198

1. Dấu hiệu pháp lý của tội phạm

Khoản 1 Điều 8 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 (Bộ luật Hình sự) quy định: "1.Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định của Bộ luật này phải bị xử lý hình sự".

2. Sự khác nhau giữa tội phạm với các vi phạm pháp luật khác

Từ khái niệm về tội phạm tại Điều 8 Bộ Luật Hình sự có thể thấy một hành vi là tội phạm khi đủ các dấu hiệu: (i) là hành vi nguy hiểm cho xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ; (ii)là hành vi có lỗi (tính có lỗi); (iii)là hành vi trái pháp luật hình sự (tính trái pháp luật hình sự); (iv)là hành vi phải chịu phạt (tính phải chịu phạt).

Tội phạm khác với các vi phạm pháp luật khác ở tính "nguy hiểm đáng kể” cho xã hội của hành vi, những hành vi vi phạm pháp luật nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm (Khoản 2 Điều 8 Bộ luật Hình sự). Ranh giới này trong nhiều trường hợp được chỉ ra cụ thể trong pháp luật hình sự, khi chưa cụ thể cần phải giải thích khi áp dụng pháp luật hình sự.

Tội phạm là những hành vi vi phạm pháp luật do Bộ luật Hình sự điều chỉnh còn vi phạm pháp luật khác là những hành vi vi phạm pháp luật được điều chỉnh trong các văn bản pháp luật của các ngành luật khác.

Về mặt hậu quả pháp lý, tội phạm sẽ bị xử lý bằng hình phạt và để lại án tích còn các hàn vi vi phạm pháp luật khác sẽ bị xử lý bằng các biện pháp khác ít nghiêm trọng hơn và không để lại án tích.

3. Phân biệt tội phạm với các trường hợp không phải là tội phạm và không phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Phòng vệ chính đáng (Điều 22 Bộ luật Hình sự): là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Tình thế cấp thiết (Điều 23 Bộ luật Hình sự): là tình thế của người vì muốn tránh gây thiệt hại cho quyền, lợi ích hợp pháp của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.

Cả hai trường hợp: phòng vệ chính đáng và tính thế cấp thiết đều không phải là tội phạm. Phòng vệ chính đáng và tình thế cấp thiết là hành vi vì bảo vệ hoặc tránh gây thiệt hại đến quyền, lợi ích chính đáng của mình, người khác hoặc lợi íchcủa Nhà nước, của cơ quan, tổ chức. Do đó, cảhai trường hợp này đều được loại trừ tính nguy hiểm cho xã hội.

Luật sư Nguyễn Thị Yến - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198

Phạm vi hành nghề của luật sư trong lĩnh vực hình sự:

(i) Dịch vụ tranh tụng: Luật sư bào chữa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người tố giác (tố cáo) và người bị tố giác (tố cáo); người bị tạm giữ, bắt người phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nã; bị can, bị cáo trong toàn bộ quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử tại cơ quan tiến hành tố tụng các cấp;

Luật sư tham gia tố tụng với tư cách người bảo vệ quyền lợi hợp pháp hoặc người đại diện cho người bị hại, nguyên đơn, bị đơn dân sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự;

(ii) Tư vấn pháp luật: Hướng dẫn, đưa ra ý kiến, giúp khách hàng soạn thảo các giấy tờ liên quan đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của khách hàng trong lĩnh vực hình sự.Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật trong lĩnh vực pháp lý có liên quan đến lĩnh vực hình sự: hành chính, dân sự, hôn nhân, gia đình, đầu tư, doanh nghiệp, lao động, tài chính, kế toán… và nhiều lĩnh vực khác.

(iii) Đại diện theo ủy quyền: Trong lĩnh vực hình sự, luật sư có thể đại diện cho khách hàng ngoài tố tụng để giải quyết các công việc có liên quan đến việc đã nhận theo phạm vi, nội dung được ghi trong hợp đồng dịch vụ pháp lý.

(iv) Dịch vụ pháp lý khác: Liên quan tới lĩnh vực hình sự, luật sư giúp đỡ khách hàng thực hiện công việc về thủ tục hành chính, tư pháp; giúp đỡ về pháp luật trong trường hợp giải quyết khiếu nại, dịch thuật, xác nhận giấy tờ, các giao dịch; giúp đỡ khách hàng thực hiện công việc khác theo quy định.

Bài viết thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Thị Yến - Trưởng chi nhánh Quảng Ninh của Công ty Luật TNHH Everest.

Xem thêm:

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

Bài viết trong lĩnh vực hình sự (nêu trên) được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các luật sư, chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: [email protected].