Điều luật này có các quy định cụ thể về việc thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can.
Việc thay đổi quyết định khởi tố bị can được tiến hành khi có căn cứ xác định hành vi của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố; còn việc bổ sung quyết định khởi tố bị can được tiến hành khi có căn cứ xác định còn hành vi phạm tội khác nhưng chưa bị khởi tố.
Căn cứ pháp lý
Quy định về thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can theo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Căn cứĐiều 180Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như sau:
“Điều 180. Thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can
1. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát thay đổi quyết định khởi tố bị can khi thuộc một trong các trường hợp:
a) Khi tiến hành điều tra nếu có căn cứ xác định hành vi của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố;
b) Quyết định khởi tố ghi không đúng họ, tên, tuổi, nhân thân của bị can.
........
4. Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can của Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết định này cho người đã bị khởi tố.
Việc giao, nhận các quyết định nêu trên được lập biên bản theo quy định tại Điều 133 của Bộ luật này.”
Điều kiện để thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can
Điều luật quy định về việc thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can. Quyết định khởi tố bị can ban hành phải thỏa mãn đầy đủ căn cử luật định.
Do đó, khi quyết định khởi tố bị can thay đổi cũng cần thỏa mãn điều kiện cụ thể do luật quy định. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát thay đổi quyêt định khởi tố bị can khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Có căn cứ xác định hành vi của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố.
Ví dụ: Bị can A bị khởi tố về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Qua quá trình điều tra, cơ quan điều tra có căn cứ xác định hành vi của A phạm vào tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cơ quan điều tra đã ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố bị can đối với A.
- Quyết định khởi tố ghi không đúng họ, tên, tuổi, nhân thân của bị can.
Đây là trường hợp có những sai sót hoặc nhầm lẫn về thông tin của bị can. Việc thay đổi quyết định khởi tế bị can trong trường hợp này nhằm chuẩn hóa thông tin về bị can, tránh các rắc rối, phức tạp có thể xảy ra trong các giai đoạn tiếp theo.
Căn cứ để bổ sung quyết định khởi tố bị can
Căn cứ để bổ sung quyết định khởi tố bị can là khi xác định bị can còn thực hiện hành vi khác mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm.
Cơ quan phê chuẩn
Quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can có ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự. Do đó, quyết định này cũng phải được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn.
Viện kiểm sát khi nhận được quyết định thay đôi hoặc bô sung quyết định khởi tố bị can sẽ tiến hành các hoạt động tố tụng tương tự như khi nhận được quyết định khởi tố bị can, đó là phê chuẩn, hủy bỏ quyết định khởi tổ bị can hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn. Điều luật quy định cụ thể như sau:
Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định này và tài liệu có liên quan đến việc thay đôi hoặc bổ sung đó cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can hoặc yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu làm căn cứ để quyết định việc phê chuẩn và gửi ngay cho Cơ quan điều tra.
Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu
Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu bổ sung chứng cứ, tài liệu thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được chứng cứ, tài liệu bổ sung, Viện kiêm sát ra quyêt định phê chuẩn hoặc hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can.
Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi Viện kiểm sát ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải gửi cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra.
Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tổ bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can của Viện kiêm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết định này cho người đã bị khởi tố. Việc giao.
Giao các quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can cho người bị khởi tố
Nhận các quyết định nêu trên được lập biên bản theo quy định tại điều 133 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
Điều luật không quy định cụ thể thời hạn Cơ quan điều tra phải giao các quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can cho người bị khởi tố.
Tuy nhiên, quan điểm của nhà làm luật là các quyết định này phải được giao “ngay” sau khi các cơ quan này nhận được quyết định thay đổi hoặc bổ sung việc khởi tố bị can. Việc giao ngay các quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can sẽ đảm bảo quyền và lợi ích của người bị khởi tố.
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].
Bình luận