Công tố là sự buộc tội nhân danh nhà nước. Nguyên tắc này có cội nguồn từ xa xưa khi ở thời La mã người ta đã khẳng định “không có người tố cáo thì không có quan tòa”.
Thực hành quyền công tố là thực hiện các hoạt động cụ thể nhằm thực hiện quyền công tố. Các chủ thể thực hành quyền công tố bao gồm cả cơ quan điều tra và một số cơ quan khác có thẩm quyền khởi tố, điều tra nhưng Viện Kiểm sát có vai trò chính trong việc thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự.
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Quy định của pháp luật về thực hành quyền công tố và kiểm sát tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự
Điều 20 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về thực hành quyền công tố và kiểm sát tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự:
‘‘Viện kiểm sát thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự, quyết định việc buộc tội, phát hiện vi phạm pháp luật nhằm bảo đảm mọi hành vi phạm tội, người phạm tội, pháp nhân phạm tội, vi phạm pháp luật đều phải được phát hiện và xử lý kịp thời, nghiêm minh, việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để lọt tội phạm và người phạm tội, pháp nhân phạm tội, không làm oan người vô tội".
Bình luật về thực hành quyền công tố và kiểm sát tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự
Thứ nhất, đây còn gọi là nguyên tắc công tố trong tố tụng hình sự. Công tố là sự buộc tội nhân danh nhà nước. Nguyên tắc này có cội nguồn từ xa xưa khi ở thời La mã người ta đã khẳng định “không có người tố cáo thì không có quan tòa”.
Sự buộc tội ban đầu do các cá nhân đảm nhiệm sau đó chuyển giao cho nhà nước với tư cách là người nắm quyền lực công cộng và duy trì trật tự công cộng. Để thực hiện quyền công tố, nhà nước giao cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện quyền này.
Quyền công tố là quyền nhân danh nhà nước buộc tội. Nó bao gồm khỏa tố vụ án, điều tra, truy tố và buộc tội và được thực hiện ngay từ khi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và quyền này xuất hiện trong suốt quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự chứ không chỉ là hoạt động buộc tội tại phiên tòa.
Thứ hai, thực hành quyền công tố là thực hiện các hoạt động cụ thể nhằm thực hiện quyền công tố.
Các chủ thể thực hành quyền công tố bao gồm cả cơ quan điều tra và một số cơ quan khác có thẩm quyền khởi tố, điều tra nhưng Viện Kiểm sát có vai trò chính trong việc thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự thể hiện ở việc cơ quan này chỉ đạo các hoạt động điều tra, chịu trách nhiệm đến cùng trong việc đưa một người ra trước tòa và bảo vệ sự buộc tội của mình trước tòa án.
Thứ 3, nguyên tắc thực hành quyền công tố đòi hỏi hoạt động thực hành quyền công tố phải dựa trên cơ sở bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của nhà nước, lợi ích của xã hội. Khi có tội phạm xảy ra, việc buộc tội (khởi tố, điều tra, truy tố) phải được tiến hành bất kể người bị hại có yêu cầu hay không (trừ trường hợp khởi tố theo yêu cầu bị hại).
Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự là một trong những nội dung của kiểm sát hoạt động tư pháp. Viện kiểm sát kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự thông qua các hoạt động khác nhau và ở Các giai đoạn khác nhau của tố tụng hình sự.
Thứ tư, kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự là trách nhiệm của Viện kiểm sát nhằm phát hiện kịp thời vi phạm pháp luật của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng, áp dụng các biện pháp do Bộ luật Tố tụng hình sự quy định để loại trừ việc vi phạm pháp luật của những cơ quan hoặc cá nhân nói trên.
Thứ năm, việc thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự có mục đích bảo đảm mọi hành vi phạm tội phải được xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật; việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để lột tội phạm và người phạm tội, không làm oan người vô tội.
Khuyến nghị:
- Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, E-mail: [email protected].
Bình luận