Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian đòi, nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây dưới mọi hình thức để dùng ảnh hưởng của mình thúc đây người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm…
Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi được quy định cụ thể tại điều 358, Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Căn cứ pháp lý của tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi:
Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi được quy định cụ thể tại điều 358, Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) như sau:
“(1) Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian đòi, nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây dưới mọi hình thức để dùng ảnh hưởng của mình thúc đây người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm hoặc liên quan trực tiếp đên công việc của họ hoặc làm một việc không được phép làm, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 06 năm: (a) Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỳ luật về hành vi này mà còn vi phạm; (b) Lợi ích phi vật chất. (2) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 năm đến 13 năm… (5) Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thê bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng”.
Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận hoặc sẽ nhận tiên, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác hoặc lợi ích phi vật chất dưới bất kỳ hình thức nào, để dùng ảnh hưởng của mình, thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm hoặc liên quan trực tiếp đến công việc của họ, hoặc làm một việc không được phép.
Dấu hiệu pháp lý của tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi
(i) Về khách thể của tội phạm
Tội nhận hối lộ trực tiếp xâm hại sự hoạt động đúng đắn của các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội.
(ii) Về mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp.
(iii) Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi: mặt khách quan của tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đến người khác để trục lợi được đặc trưng bởi hành vi khách quan, bao gồm hai loại hành vi sau:
- Hành vi nhận tiền hoặc tài sản của người khác.
- Dùng ảnh hưởng của mình thúc đẩy người có chức vụ quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa.
Đây là điểm khác biệt cơ bản giữa tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đến người khác để trục lợi với tội nhận hối lộ và các tội khác, ở tội nhận hối lộ, người phạm tội đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, còn người phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi chỉ dùng ảnh hưởng của mình thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn để người này làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm hoặc liên quan trực tiếp đến công việc của họ hoặc không được phép làm.
Bộ luật hình sự năm 2015 cũng có một số sửa đổi bổ sung liên quan đến các mức giá trị tài sản và lợi ích trục lợi trong tình tiết định tội và định khung tăng nặng. Cụ thể:
- Đối với tình tiết định tội, nâng mức giá trị tài sản trục lợi từ 2.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng (trong Bộ luật hình sự năm 1999) lên mức từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng.
-Bổ sung “lợi ích phi vật chất” vào danh mục những tài sản, lợi ích trục lợi dùng để định tội.
- Đối với tình tiết tăng nặng, nâng mức “tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác có giá trị từ mười triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng” (trong Bộ luật hình sự năm 1999) lên mức “tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng” đối với khung phạt tù từ 06 năm đến 13 năm; nâng mức “tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác có giá trị tù năm mươi triệu đồng đến dưới ba trăm triệu đồng” (trong Bộ luật hình sự năm 1999) lên mức “tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới l.000.000.000 đồng” đối với khung phạt tù từ 13 năm đến 20 năm; nâng mức “tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác có giá trị từ ba trăm triệu đồng trở lên” (trong Bộ luật hình sự năm 1999) lên mức “Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên.
Bộ luật hình sự năm 2015 cũng bổ sung tình tiết “gây thiệt hại về tài sản” với các mức giá trị tương tự như các tội tham nhũng khác.
(iiii) Chủ thể
Đối với tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đến người khác để trục lợi, người phạm tội nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của người khác nhưng họ không có trách nhiệm giải quyết yêu cầu của người đưa tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác mà phải tác động với người có trách nhiệm trực tiếp yêu cầu cho người “đưa hối lộ”.
Quy định về hình phạt củatội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi
Chế tài của tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đến người khác để trục lợi có cấu trúc tương tự như chế tài của một số tội tham nhũng (không có hình phạt tử hình).
Người phạm tội theo quy định của khoản 1 Điều 358 thì bị phạt tù từ 01 đến 06 năm.
Tình tiết tăng nặng:
(i) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 năm đến 13 năm:
- Có tổ chức;
- Phạm tội 02 lần trở lên (Bộ luật hình sự năm 1999 quy định: “phạm tội nhiều lần”);
- Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
- Gây thiệt hại về tài sản từ 1.000.000.000 đến dưới 3.000.000.000 đồng.
(ii) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 13 năm đến 20 năm:
- Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
- Gây thiệt hại về tài sàn từ 3.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng.
(iii) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân:
- Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên;
- Gây thiệt hại về tài sàn 5.000.000.000 đồng trở lên.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng (Bộ luật hình sự năm 1999 chỉ quy định Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm, có thế bị phạt tiền từ một lần đến năm lần số tiền hoặc giá trị tài sản đã trục lợi”).
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
- Bài viết trong lĩnh vực hình sự (nêu trên) được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, E-mail: [email protected].
Bình luận