Hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp là những hành vi có khả năng làm cho các hoạt động tố tụng và thi hành án trở nên không bình thường, không đúng đắn
Các tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp gây ra những thiệt hại khác như thiệt hại về quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan nhà nước
Thứ nhất, về quy định tại điều 292 Bộ luật hình sự năm 2015
“Điều 367. Khái niệm tội xâm phạm hoạt động tư pháp
Các tội xâm phạm hoạt động tư pháp là những hành vi xâm phạm sự đúng đắn của hoạt động tố tụng và thi hành án.”
Thứ hai, bình luận về điều 292 Bộ luật hình sự năm 2015
(i). Khái niệm
Bộ luật hình sự năm 2015 mở rộng khái niệm các tội xâm phạm hoạt động tư pháp một cách khái quát “ những hành vi xâm phạm sự đúng đắn của hoạt động tố tụng và thi hành án ”.
Tính đúng đắn của hoạt động tư pháp ở đây được hiểu là hoạt động theo đúng pháp luật, trên cơ sở pháp luật và theo tinh thần của pháp luật. Như vậy khách thể của các tội xâm phạm hoạt động tư pháp là hoạt động của các cơ quan tư pháp trong lĩnh vực tố tụng theo đúng quy định của pháp luật. Khách thể trực tiếp của các tội xâm phạm hoạt động tư pháp còn có thể là các quan hệ nhân thân được thể hiện dưới hình thức quyền và lợi ích chính đáng của con người hay quan hệ sở hữu.
(ii) Mặt khách quan của tội phạm.
Các tội xâm phạm hoạt động tư pháp có thể được thể hiện dưới hình thức vi phạm các quy định pháp luật trong hoạt động tư pháp. Các quy định này nhằm đảm bảo cho cơ quan điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hoạt động một cách đúng đắn. Đó có thể là các quy định của pháp luật về nội dung cũng như pháp luật về hình thức trong tất cả các lĩnh vực hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động, hành chính, đất đai...
Hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp có thể là hành động như trong trường hợp truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội, ép buộc nhân viên tư pháp làm trái luật... Cũng có thể được thực hiện bằng không hành động như trong trường hợp thiếu trách nhiệm để người bị giam, giữ trốn không thi hành bản án, không tố giác tội phạm.
Xét về tính chất, hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp có thể là:
+ Hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn vi phạm quy định pháp luật.
+ Lợi dụng chức vụ quyền hạn ép buộc, mua chuộc để người khác vi phạm pháp luật.
+ Hành vi không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các phán quyết của cơ quan điều tra, kiểm sát, xét xử và thi hành án.
+ Hành vi không thực hiện nghĩa vụ công dân giúp đỡ các cơ quan tư pháp thực hiện nhiệm vụ của mình.
Hậu quả nguy hiểm cho xã hội mà các tội xâm phạm hoạt động tư pháp gây ra hoặc có thể gây ra trước hết là thiệt hại cho hoạt động tư pháp. Thiệt hại này có thể được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, như làm sai lệch tiến trình tố tụng, cản trở quá trình tố tụng.
(iii) Khách thể của tội phạm:
Các thiệt hại mà tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp gây các hoạt động tố tụng và thi hành án trở nên không bình thường, không đúng đắn hoặc có thể gây ra cho hoạt động bình thường của các cơ quan tư pháp trong quá trình tố tụng
(iv) Chủ thể của các tội xâm phạm hoạt động tư pháp:
Chủ thể của các tội xâm phạm hoạt động tư pháp có thể là chủ thể đặc biệt hoặc chủ thể thường tùy thuộc vào từng tội phạm cụ thể. Có thể phân chia thành các nhóm sau:
+ Cán bộ nhân viên của cơ quan tư pháp có nghĩa vụ thực hiện hoạt động tố tụng.
+ Người của các cơ quan, tổ chức bổ trợ tư pháp có trách nhiệm thực hiện các hoạt động bổ trợ tư pháp
+ Các cá nhân khác có chức vụ quyền hạn hoặc không có chức vụ quyền hạn.
(v) Mặt chủ quan của các tội xâm phạm hoạt động tư pháp:
Lỗi cố ý, động cơ và mục đích của tội phạm không phải là dấu hiệu định tội trong tất cả các cấu thành tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp.
Khuyến nghị của công ty Luật Everest:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected], [email protected].
Bình luận