Xem xét việc rút quyết định truy tố hoặc kết luận về tội nhẹ hơn tại phiên tòa

Xem xét việc rút quyết định truy tố hoặc kết luận về tội nhẹ hơn tại phiên tòa quy định tại Điều 325 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015

Tại phiên tòa, sau khi xét hỏi, tranh tụng, nếu thấy quyết định truy tố của Viện kiểm sát là chưa phản ánh đúng bản chất của vụ án, có hành vi của bị cáo không cấu thành tội phạm hoặc hành vi của bị cáo cấu thành tội phạm nhẹ hơn tội phạm mà Viện kiểm sát truy tố thì Kiểm sát viên rút một phần quyết định truy tố hoặc kết luận về tội danh nhẹ hơn. Khi rút một phần quyết định truy tố hoặc kết luận về tội danh nhẹ hơn, Kiểm sát viên phải trình bày lý do rút một phần quyết định truy tố hoặc kết luận về tội danh nhẹ hơn và phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Căn cứ pháp lý

“Điều 325. Xem xét việc rút quyết định truy tố hoặc kết luận về tội nhẹ hơn tại phiên tòa

1. Khi Kiểm sát viên rút một phần quyết định truy tổ hoặc kết luận về tội nhẹ hơn thì Hội đồng xét xử vẫn tiếp tục xét xử vụ án.

2. Trường hợp Kiểm sát viên rút toàn bộ quyết định truy tổ thì trước khi nghị án, Hội đồng xét xử yêu cầu những người tham gia phiên tòa trình bày ý kiến về việc rút quyết định truy tố đó.”

Thủ tục xem xét việc rút quyết định truy tố

Sau khi kết thúc việc xét hỏi, trong lời luận tội của mình Kiểm sát viên có thể tuyên bố rút toàn bộ hay một phần quyết định truy tố hoặc kết luận về tội danh nhẹ hơn, nhưng Hội đồng xét xử vẫn phải tiếp tục xét xử toàn bộ vụ án.

Nếu Viện kiểm sát rút một phần quyết định truy tố hoặc kết luận về tội danh nhẹ hơn thì Hội đồng xét xử vẫn tiếp tục xét xử vụ án và ra bản án theo thủ tục chung.

Nếu Viện kiểm sát rút toàn bộ quyết định truy tố thì trách nhiệm của Hội đồng xét xử cần xem xét xem quyết định đó của Viện kiểm sát có đúng đắn, hợp lý không. Vì vậy, trước khi nghị án Hội đồng xét xử yêu cầu những người tham gia tố tụng tại phiên tòa trình bày ý kiến về việc rút truy tố đó. Khi nghị án nếu Hội đồng xét xử thấy rằng việc rút quyết định truy tố là đúng đắn thì ra bản án tuyên bị cáo vô tội.

Nếu thấy rằng bị cáo vẫn có tội và việc rút quyết định truy tố là không đúng thì quyết định tạm đình chỉ vụ án và báo cáo lên Viện kiểm sát cấp trên. Viện kiểm sát cấp trên nếu thay quyết định cùa Viện kiểm sát cấp dưới là đúng đắn thì quyết định đình chỉ vụ án và thông báo cho Tòa án đã xét xử; nếu thấy quyết định của Viện kiểm sát cấp dưới không đúng thì ra quyết định hủy quyết định của Viện kiểm sát cấp dưới và đề nghị Tòa án phục hồi việc xét xử đối với bị cáo.

Thực tiễn về việc xem xét rút quyết định truy tố

Theo quy định tại khoản 1 Điều 320, Điều 325, khoản 4 Điều 326 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 thì cùng với việc luận tội nếu kiểm sát viên rút một phần quyết định truy tố hoặc kết luận về tội nhẹ hơn thì Hội đồng xét xử vẫn tiếp tục xét xử vụ án. Nếu kiểm sát viên rút toàn bộ quyết định truy tố thì trước khi nghị án Hội đồng xét xử yêu cầu những người tham gia tố tụng trình bày ý kiến về việc rút đó. Khi nghị án, nếu Hội đồng xét xử cho rằng việc rút quyết định truy tố đúng đắn thì ra bản án tuyên bị cáo vô tội; nếu thấy bị cáo có tội và rút quyết định truy tố không đúng, thì ra quyết định tạm đình chỉ vụ án và kiến nghị lên Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp.

Điểm bất cập là, khi kiểm sát viên rút quyết định truy tố, nhưng Hội đồng xét xử vẫn tiếp tục xét xử vụ án hoặc kiến nghị lên kiểm sát viên cấp trên, điều này không phù hợp bởi lẽ nếu kiểm sát viên đã rút quyết định truy tố (rút toàn bộ cáo trạng) thì đương nhiên sẽ không có lời luận tội, cũng không có việc đối đáp tranh luận giữa các bên và nếu Tòa án vẫn tiếp tục xét xử, vẫn ra bản án thì trái với chức năng xét xử của Tòa án, qua đó xâm phạm đến quyền lợi của người bị buộc tội.

Đáng lẽ ra, khi kiểm sát viên rút quyết định truy tố phần nào, thì Hội đồng xét xử chỉ được xét xử phần còn lại, và nếu kiểm sát viên rút toàn bộ quyết định truy tố thì vụ án phải được tuyên bố bị cáo vô tội, chứ không phải Hội đồng xét xử lựa chọn là tiếp tục xét xử. Như vậy, thẩm quyền của Tòa án trong vấn đề rút quyết định truy tố đã mâu thuẫn với chức năng xét xử. Vì giới hạn xét xử và quyền công tố của kiểm sát viên đặt ra yêu cầu nếu không có buộc tội thì không phát sinh việc xét xử. Ở đây, cũng không nên lo ngại việc rút quyết định truy tố tùy tiện, bởi vì pháp luật tố tụng hình sự đã tạo ra nhiều quy phạm tổng hợp, như quyền kháng cáo, kháng nghị, chế độ kiểm tra, giám sát, trách nhiệm pháp lý ràng buộc đối với người tiến hành tố tụng rất chặt chẽ.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].