Các hình phạt áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội trong Bộ luật Hình sự năm 2015

BLHS 2015 quy định liên quan đến người chưa thành niên tập trung vào việc hoàn thiện các quy định về các chế tài áp dụng đối với người chưa thành niên

Chế định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định tại chương XII Bộ luật Hình sự năm 2015 (viết tắt là BLHS 2015) bao gồm có 18 điều (từ Điều 90 đến Điều 170), bao gồm có 05 nội dung cơ bản; trong đó, hình phạt áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội được quy định tại mục 4 từ Điều 98 đến Điều 101 BLHS 2015.

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7): 1900 6198

BLHS 2015 quy định liên quan đến người chưa thành niên tập trung vào việc hoàn thiện các quy định về các chế tài áp dụng đối với người chưa thành niên. Theo đó, BLHS 2015 sửa đổi theo hướng mở rộng khả năng áp dụng các chế tài không giam giữ như phạt tiền, cải tạo không giam giữ đối với cả trường hợp phạm tội rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, nhìn chung thì quy định của BLHS năm 2015 về hình phạt áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội so với quy định của BLHS năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 không có quá nhiều sự khác biệt.

Theo quy định tại Điều 98 BLHS 2015 thì khi xét xử người dưới 18 tuổi phạm tội, chỉ được áp dụng một trong bốn hình phat: cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ và tù có thời hạn.

- Điều 99 BLHS 2015 quy định “Phạt tiền được áp dụng là hình phạt chính đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, nếu người đó có thu nhập hoặc có tài sản riêng. Mức tiền phạt đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội không quá một phần hai mức tiền phạt mà điều luật quy định”.

- Điều 100 BLHS quy định về hình phạt “cải tạo không giam giữ” như sau: “1. Hình phạt cải tạo không giam giữ được áp dụng đối với người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng hoặc phạm tội rất nghiêm trọng do vô ý hoặc người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý. 2. Khi áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, thì không khấu trừ thu nhập của người đó. Thời hạn cải tạo không giam giữ đối với người dưới 18 tuổi phạm tội không quá một phần hai thời hạn mà điều luật quy định”.

Đối với hình phạt này, BLHS 2015 đã bổ sung quy định về đối tượng được áp dụng hình phạt này, đó là những người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng hoặc phạm tội rất nghiêm trọng do vô ý hoặc người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý.

- Hình phạt tù có thời hạn được quy định tại Điều 101 BLHS 2015 như sau: “Mức phạt tù có thời hạn áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định như sau: 1. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định; 2. Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định”.