Công ước 1997 về trừng trị hành vi khủng bố bằng bom

Công ước về trừng trị việc khủng bố bằng bom được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua ngày 15/12/1997.

Công ước về trừng trị việc khủng bố bằng bom có hiệu lực ngày 23/5/2001), gồm lời nói đầu và 24 điều, quy định mục đích, phạm vi áp dụng, quyền và nghĩa vụ của các quốc gia thành viên, quyền tài phán, dẫn độ, thủ tục giải quyết tranh chấp và vấn đề về hiệu lực. Hiện nay, Công ước này đã có 168 thành viên, có hiệu lực với Việt Nam từ ngày 08/2/2014.

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Các loại hình tội phạm thuộc phạm vi điều chỉnh của Công ước

Công ước 1997 về trừng trị hành vi khủng bố bằng bom đã quy định thẩm quyền xét xử với các loại hình tội phạm thuộc phạm vi điều chỉnh của Công ước tại điều khoản 6.

Yêu cầu mỗi quốc gia thành viên Cộng ước phải thực hiện các biện pháp cần thiết để xác lập thẩm quyền tài phán của mình đối với các tội phạm thuộc đối tượng điều chỉnh của Công ước.

Quy định thẩm quyền tài phán

Đây là các quốc gia có mối liên quan nhất định đến vụ việc và dựa trên mối liên hệ này. Công ước quy định thẩm quyền tài phán cho các quốc gia, cụ thể là:

- Quốc gia nơi hành vi tội phạm được thực hiên;

- Quốc gia mà phương tiện bay hoặc tàu biển mang quốc tịch khi hành vi tôi phạm được thực hiện trên phương tiện bay hoặc tàu biển;

- Quốc gia mà nghi phạm là công dân, nếu nghi phạm là người không có quốc tịch thì quốc gia có thẩm quyền là quốc gia nơi nghi phạm cố dịa điểm thường trú trên lãnh thổ quốc gia này;

- Quốc gia mà nạn nhân của hành vi tội phạm là công dân;

- Quốc gia mà hành vi tội phạm được thực hiện nhằm chống lại đại sứ quán hoặc cơ sở ngoại giao hay lãnh sự cũng như các trang thiết bị khác của quốc gia ở nước ngoài;

- Quốc gia mà hành vi tội phạm được thực hiện nhằm chống lại an ninh và trật tự ổn định của quốc gia trong quan hệ quốc tế cũng như trong nước;

- Quốc gia mà hành vi tội phạm được thực hiện trên phương tiện bay do chính phủ của quốc gia này khai thác.

Nguyên tắc thẩm quyền phổ cập

Nguyên tắc thẩm quyền phổ cập cũng được ghi nhận trong Công ước với tính chất nguyên tắc phân định thẩm quyền bổ sung cho các nguyên tắc thẩm quyền khác.

Nguyên tắc thẩm quyền phổ cập cho phép bất kỳ quốc gia thành viên nào cũng có quyền tiến hành các thủ tục xét xử đối với các cá nhân tội phạm đang có mặt trên lãnh thổ nước mình và không bị dẫn độ cho bất kỳ quốc gia hữu quan nào vì những lý do khác nhau.

Quốc gia có liên quan phải tiến hành các biện pháp cần thiết để điều tra khi nghi phạm đang có mặt trên lãnh thổ nước mình và trong hoàn cảnh cho phép quốc gia này phải đảm bảo sự hiện diện của nghi phạm nhằm mục đích tiến hành các thủ tục truy tố hoặc xét xử.

Các nguyên tắc bổ sung

Bên cạnh các nguyên tắc truyền thống được ghi nhận trong lĩnh vực phân định thẩm quyền tài phán như: nguyên tắc lãnh thổ, nguyên tắc quốc tịch (kể cả chủ động, thụ động cũng như quốc tịch của phương tiện bay hoặc tàu biển), hay nguyên tắc an ninh quốc gia.

Công ước còn đưa ra các cơ sở pháp lý khác trong xác định thẩm quyền xét xử như quốc gia khai thác phương tiện bay hoặc quốc gia có các cơ sở ngoại giao - lãnh sự bị tấn công ở nước ngoài.

Các nguyên tắc bổ sung này hoàn toàn phù hợp với các điều kiện và hoàn cảnh đặc thù trong thực tiễn các hành vi khủng bố được thực hiên chủ yếu bằng đánh bom, gây ra các thiệt hại nghiêm trọng cho cộng đồng quốc tế nối chung và các quốc gia nói riêng.

Ý nghĩa

Cũng giống như các điều ước quốc tế khác trong lĩnh vực hình sự, Công ước 1997 về trừng trị hành vi khủng bố bằng bom đã đảm bảo quyền tài phán quốc gia được xác định theo pháp luật trong nước của quốc gia thành viên.

Với ghi nhận tôn trọng thẩm quyền được phân định theo con đường quốc gia, không loại bỏ thẩm quyền này trong mối quan hệ so sánh với thẩm quyền xét xử đã được xác lập theo Công ước 1997.

Khuyến nghị:

1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].