Chủ thể của tội phạm theo quy định của luật hình sự hiện hành chỉ có thể là con người cụ thể, tức là pháp nhân, tổ chức không phải là chủ thể cúa tội phạm.
Chủ thể của tội phạm theo quy định của luật hình sự hiện hành thì chỉ có thể là con người cụ thể, cũng có nghĩa là luật hình sự không chấp nhận chủ thể của tội phạm là tổ chức, tổ chức không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Chủ thể của tội phạm phải là một người cụ thể đang sống, bởi chỉ khi đó, họ mới nguy hiểm cho xã hội, cần giáo dục để họ trở thành người có ích cho xã hội. Con người là chủ thể của tội phạm phải thực hiện hành vi được mô tả trong luật hình sự và phải có lỗi khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội thì mới có thể là chủ thề của tội phạm.
Năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi là những dấu hiệu pháp lý bắt buộc của chủ thể của tội phạm.
Trong đó, năng lực trách nhiệm hình sự là điều kiện cần tiết để có thể xác định con người có lỗi khi họ thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội hay không? Chỉ có người có năng lực trách nhiệm hình sự đầy đủ mới hiểu rõ hành vi của mình đúng hay sai, mới điều khiển được, tự chủ được hành vi của mình, mới có thể là chủ thể của tội phạm.
Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định như sau:
-Về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự: “1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. 2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng” (Điều 12).
-Về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự: “1. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. 2. Người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án, thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự” (Điều 13).
Như vậy, người có năng lực trách nhiệm hình sự là người mà khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có khả năng nhận thức được tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình và có khả năng điều khiển được hành vi ấy. Theo đó, người có năng lực trách nhiệm hình sự phải là người đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự, và không thuộc trường hợp ở trong tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự, tức là người đó không mắc bệnh tâm thần hoặc bênh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc tự chủ hành vi của mình.
Ngoài ra, có những tội phạm phải do chủ thể có điều kiện đặc biệt mới thực hiện được. Những chủ thể có dấu hiệu ấy được gọi là chủ thể đặc biệt, bao gồm dấu hiệu về chức vụ, quyền hạn; dấu hiệu nghề nghiệp, tính chất công việc; dấu hiệu giới tính, dấu hiệu quan hệ gia đinh, họ hàng.
Quý vị tìm hiểu thêm thông tin chi tiết hoặc liên hệ với Luật sư, Luật gia của Công ty Luật TNHH Everest để yêu cầu cung cấp dịch vụ:
>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7): 1900 6198
Năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi là những dấu hiệu pháp lý bắt buộc của chủ thể của tội phạm.
Trong đó, năng lực trách nhiệm hình sự là điều kiện cần tiết để có thể xác định con người có lỗi khi họ thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội hay không? Chỉ có người có năng lực trách nhiệm hình sự đầy đủ mới hiểu rõ hành vi của mình đúng hay sai, mới điều khiển được, tự chủ được hành vi của mình, mới có thể là chủ thể của tội phạm.
Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định như sau:
-Về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự: “1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. 2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng” (Điều 12).
-Về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự: “1. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. 2. Người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án, thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự” (Điều 13).
Như vậy, người có năng lực trách nhiệm hình sự là người mà khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có khả năng nhận thức được tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình và có khả năng điều khiển được hành vi ấy. Theo đó, người có năng lực trách nhiệm hình sự phải là người đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự, và không thuộc trường hợp ở trong tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự, tức là người đó không mắc bệnh tâm thần hoặc bênh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc tự chủ hành vi của mình.
Ngoài ra, có những tội phạm phải do chủ thể có điều kiện đặc biệt mới thực hiện được. Những chủ thể có dấu hiệu ấy được gọi là chủ thể đặc biệt, bao gồm dấu hiệu về chức vụ, quyền hạn; dấu hiệu nghề nghiệp, tính chất công việc; dấu hiệu giới tính, dấu hiệu quan hệ gia đinh, họ hàng.
Quý vị tìm hiểu thêm thông tin chi tiết hoặc liên hệ với Luật sư, Luật gia của Công ty Luật TNHH Everest để yêu cầu cung cấp dịch vụ:
- Địa chỉ: Tầng 19 Tòa nhà Thăng Long Tower, 98 Ngụy Như Kom Tum, Thanh Xuân, Hà Nội
- Văn phòng giao dịch: Tầng 2, Toà nhà Ngọc Khánh, 37 Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội
- Điện thoại: (04) 66.527.527 - Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900-6198
- E-mail:[email protected], hoặc E-mail: [email protected].
Bình luận