Bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể là một trong những nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự.
Bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể là một trong những nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự.Quy định này đòi hỏi cơ quan và người có thẩm quyền tiến hành tố tụng khi áp dụng biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế trong tố tụng hình sự phải tuân thủ quy định của pháp luật.
Cơ sở pháp lý nguyên tắc bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể trong tố tụng hình sự
Được quy định trong tất cả các bản Hiến pháp của nước ta và ghi nhận trong nhiều văn kiện quốc tế như:
Tuyên ngôn toàn thế giới về nhân quyền năm 1948 (UDHR); Công ước về các quyền dân sự, chính trị năm 1966 (ICCPR); Công ước chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người năm 1984 (CAT)...
Theo đó, Điều 373 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định, người nào trong hoạt động tố tụng, thi hành án hoặc thi hành các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng... mà dùng nhục hình hoặc đối xử tàn bạo, hạ nhục nhân phẩm của người khác dưới bất kì hình thức nào thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Điều 20 Hiến pháp Việt Nam năm 2013 ( sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992) có quy định như sau:
“1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
2. Không ai bị bắt nếu không có quyết định của Tòa án nhân dân, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện kiểm sát nhân dân, trừ trường hợp phạm tội quả tang. Việc bắt, giam, giữ người do luật định.
3. Mọi người có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác theo quy định của pháp luật. Việc thử nghiệm y học, dược học, khoa học hay bất kỳ hình thức thử nghiệm nào khác trên cơ thể người phải có sự đồng ý của người được thử nghiệm”.
Hơn nữa, tại điều 6 Bộ luật Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 cũng qui định:
“Bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân”
“Không ai bị bắt, nếu không có quyết định của Toà án, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện kiểm sát, trừ trường hợp phạm tội quả tang.
Việc bắt và giam giữ người phải theo quy định của Bộ luật này.
Nghiêm cấm mọi hình thức truy bức, nhục hình.”
Bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể với nội dung sau:
Với tinh thần đó, Điều 10 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định nguyên tắc bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể với nội dung sau:
Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể. Không ai bị bắt nếu không có quyết định của toà án, quyết định hoặc phê chuẩn của viện kiểm sát, trừ trường hợp phạm tội quả tang;
Việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, việc bắt, tạm giữ, tạm giam người phải theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
Nghiêm cấm tra tấn, bức cung, dùng nhục hình hay bất kì hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, tính mạng, sức khỏe của con người.
Quy định này đòi hỏi cơ quan và người có thẩm quyền tiến hành tố tụng khi áp dụng biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế trong tố tụng hình sự phải tuân thủ quy định của pháp luật.
Chỉ có toà án hoặc viện kiểm sát mới có thẩm quyền quyết định hoặc phê chuẩn lệnh bắt. Trưởng cơ quan điều tra, cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một sổ hoạt động điều tra ra lệnh thì lệnh này phải được viện kiểm sát phê chuẩn trước khi thi hành.Đồng thời quy định này góp phần vào việc ngăn ngừa những trường hợp bắt, giam, giữ ưái pháp luật đe doạ sự bất khả xâm phạm về thân thể của con người.
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].
Bình luận