Độ tuổi chưa thành niên là một độ tuổi rất cần thận trọng trong điều tra. Vậy nên cần mở rộng phạm vi nghiên cứu các đối tượng liên quan, người đại diện, nhà trường, tổ chức để có thể đưa ra kết quả từ tổng quát đến chi tiết và quan trọng là chính xác.
Việc xử lý đối với người chưa thành niên phải rất thận trọng cho nên phải xem xét rất đầy đủ về các mặt: có tội phạm xảy ra hay không?, nguyên nhân và điều kiện phát sinh tội phạm và biện pháp xử lý đúng đắn, nhằm hạn chế đến mức tối đa những ảnh hưởng đến tương lai của họ.
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Tại Điều 420, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đã quy định rõ về việc tham gia tố tụng của người đại diện, nhà trường và tổ chức như sau:
"1. Người đại diện của người dưới 18 tuổi, thầy giáo, cô giáo, đại diện của nhà trường, Đoàn thanh niên, tổ chức khác nơi người dưới 18 tuôi học tập, lao động và sinh hoạt có quyền và nghĩa vụ tham gia tố tụng theo quyết định cùa Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án.
2. Người đại diện của người dưới 18 tuổi được tham gia việc lẩy lời khai, hỏi cung người dưới 18 tuổi; đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu, khiếu nại, tổ cảo; đọc, ghi chép, sao chụp tài liệu liên quan đến việc buộc tội người dưới 18 tuổi trong hồ sơ vụ án sau khi kết thúc điều tra.
3. Những người quy định tại khoản 1 Điều này khi tham gia phiên tòa có quyền đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu và đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng; phát biểu ý kiên, tranh luận; khiếu nại các hành vi tố tụng của những người có thẩm quyền tiến hành tố tụng và các quyết định của Tòa án".
Theo đó làm rõ một số nội dung:
Thứ nhất, Điều 420 quy định rộng rãi những người được tham gia tố tụng để họ có thể góp phần vào việc nghiên cứu, đánh giá đúng mức về bị can, bị cáo và góp phần vào việc xử lý đúng đắn vụ án.
Việc tham gia tố tụng không những là quyền mà còn là nghĩa vụ của những người và tổ chức được quy định trong điều luật, vì vậy việc chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên phạm tội là nhiệm vụ cua toàn thể xã hội, trong đó những người và tổ chức đó có nhiệm vụ chủ yếu.
Việc tham gia tố tụng của những người và tổ chức nói trên là do quyết định của cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án để những người này thực hiện những quyền và nghĩa vụ trong tố tụng.
Thứ hai, trong giai đoạn điều tra, đối với đại diện gia đình, họ được phép có mặt khi lấy lời khai của người bị tạm giữ, bị can là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp đại diện gia đình cố ý vắng mặt mà không có lý do chính đáng.
Điều này có nghĩa là khi lấy lời khai hay hỏi cung những người nói trên, Cơ quan điều tra phải triệu tập đại diện gia đình của họ. Trọng khi tham gia việc lấy lời khai hay hỏi cung, đại diện gia đình có thể hỏi người bị tạm giữ, bị can nêu được Điều tra viên đồng ý.
Đại diện gia đình được đưa ra chứng cứ, đồ vật, tài liệu, yêu cầu, khiếu nại, tố cáo trong quá trình tham gia tố tụng điều tra. Khi kết thúc điều tra đại diện gia đình có quyền đọc hồ sơ vụ án, họ cũng có thể đọc, ghi chép, sao chụp tài liệu liên quan đến việc buộc tội người dưới 18 tuổi trong hồ sơ vụ án sau khi kết thúc điều tra.
Đối với đại diện của nhà trường, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh hoặc các tổ chức khác, trong giai đoạn điều tra có thể tham gia tố tụng bằng cách cung cấp thông tin, nhận xét về môi trường sinh sống, học tập, làm việc của người chưa thành niên; thái độ, tư cách, đạo đức của người chưa thành niên các quan hệ bạn bè của người chưa thành niên, khả năng giám sát, giáo dục của gia đình nhà trường, tổ chức xã hội đối với người chưa thành niên.
Thứ ba, trong phiên tòa xét xử bị cáo là người dưới 18 tuổi phải có mặt của đại diện gia đình bị cáo, trừ trường hợp đại diện gia đình cổ ý vang mặt mà không có lý do chính đáng, đại diện của nhà trường, tổ chức.
Trong quá trình xét xử, các đại diện nêu trên có quyền đưa ra tài liệu, đô vật, yêu cầu và đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng, tham gia tranh luận, khiếu nại các hành vi tố tụng của những người có thẩm quyền tiến hành tổ tụng và các quyết định của Tòa án.
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected].
Bình luận