Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Hỏi: Tôi cùng với bạn gái đang đi dạo ở công viên thì có một thanh niên đến đe dọa sẽ dùng dao rạch mặt bạn gái tôi nếu không đưa tiền cho hắn. Tôi và bạn gái tôi không đồng ý đưa tiền thì liền bị thanh niên này đánh. Tôi thấy vậy nhặt cây dưới đất xông vào đánh trả với thanh niên này. Do tôi có học võ nên gây một số thương tích cho người này. Sau đó, công an phường yêu cầu các bên về phường giải quyết. Đề nghị Luật sư tư vấn, trường hợp của tôi có được xem là vi phạm pháp luật không? (Nguyễn Khải - Nam Định)
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198.
Luật gia Bùi Ánh Vân - Tổ tư vấn pháp luật hình sự của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi năm 2009 quy định về phòng vệ chính đáng như sau:
"1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự".
Một hành vi được xem là phòng vệ chính đáng thì phải có đủ các điều kiện sau đây: Hành vi xâm hại những lợi ích cần phải bảo vệ là hành vi phạm tội, hoặc rõ ràng là có tính chất nguy hiểm cho xã hội; Hành vi nguy hiểm cho xã hội đang gây thiệt hại, hoặc đe dọa gây thiệt hại thực sự và ngay tức khắc cho những lợi ích cần phải bảo vệ; Phòng vệ chính đáng không chỉ gạt bỏ sự đe dọa, đẩy lùi sự tấn công, mà còn có thể tích cực chống lại sự xâm hại, gây thiệt hại cho chính người xâm hại; Hành vi phòng vệ phải tương xứng với hành vi xâm hại, tức là không có sự chênh lệch quá đáng giữa hành vi phòng vệ với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại. Tương xứng không có nghĩa là thiệt hại do người phòng vệ gây ra cho người xâm hại phải ngang bằng hoặc nhỏ hơn thiệt hại do người xâm hại đe dọa gây ra hoặc đã gây ra cho người phòng vệ.
Xét trong trường hợp của anh, người thanh niên này đã có hành vi đánh người và sử dụng hung khí để đe dọa nếu anh không đánh trả thì bạn gái anh có thể bị xâm phạm về sức khỏe, tính mạng; nên việc anh chống trả một cách cần thiết để bảo vệ bạn gái mình được coi là phòng vệ chính đáng. Tuy nhiên, nếu hành vi của anh được xác định là quá mức cần thiết, chẳng hạn nếu như tên thanh niên này không mang theo hung khí mà chỉ có lời nói hăm dọa và dùng tay đánh bạn gái bạn này. Nhưng bạn này lại rút dao đâm trọng thương tên thanh niên này, trong khi đây là công viên nơi có đông người qua lại thì đây có thể được xem là vượt quá phòng vệ chính đáng và anh có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự do vượt quá phòng vệ chính đáng.
Khuyến nghị:
- Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
- Nội dung bài tư vấn pháp luật hình sự mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận