Quy định về xoá án tích trong Bộ luật Hình sự năm 2015

Chế định xoá án tích được quy định tại Chương X Bộ luật Hình sự năm 2015, gồm có 5 Điều như sau: Điều 69 về “Xoá án tích”, Điều 70 về “Đương nhiên được xoá án tích”, Điều 71 về trường hợp “Xoá án tích theo quyết định của Toà án”,...

Xoá án tích được hiểu là việc xoá bỏ việc mang án tích thể hiện sự công nhận coi như chưa bị kết án đối với người trước đó đã bị Toà án xét xử, kết tội. Khi một người được xoá án tích phạm tội mới thì Toà án không được căn cứ vào tiền án đã được xoá án tích để xác định là tái phạm hay tái phạm nguy hiểm.

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7): 1900 6198

Chế định xoá án tích được quy định tại Chương X Bộ luật Hình sự năm 2015, gồm có 5 Điều như sau: Điều 69 về “Xoá án tích”, Điều 70 về “Đương nhiên được xoá án tích”, Điều 71 về trường hợp “Xoá án tích theo quyết định của Toà án”, Điều 72 về “Xoá án tích trong trường hợp đặc biệt” và Điều 73 về “Cách tính thời hạn để xoá án tích”. Về cơ bản, chế định về xoá án tích quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 vẫn giữ nguyên các điều khoản giống như quy định về xoá án tích trong Bộ luật Hình sự năm 1999, tuy nhiên, Bộ luật Hình sự năm 2015 có một số điểm sửa đổi, bổ sung liên quan đến chế định này như sau:

- Điều 69 Bộ luật Hình sự năm 2015 bãi bỏ quy định về cấp Giấy chứng nhận khi được Toà án xoá án tích, bỏ trường hơp đương nhiên được xoá án tích đối với người được miễn hình phạt; và bổ sung quy định “người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt không bị coi là có án tích”.

- Điều 70 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về trường hợp “đương nhiên được xoá án tích” được quy định lại như sau: Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản áńn và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau: 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo; 02 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm (trước đây là 03 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 03 năm); 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm (trước đây là 05 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 03 năm đến 15 năm); 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án (trước đây là 07 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm).

- Điều 71 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về “Xoá án tích theo quyết định của Toà án” được sửa lại với nội dung: Người bị kết án được Tòa án quyết định xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau: 03 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 05 năm (trước đây là 03 năm trong trường hợp đã bị phạt tù đến 03 năm); 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm (trước đây là 07 năm trong trường hợp đã bị phạt tù từ trên 03 năm đến dưới 15 năm); 07 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án (trước đây là 10 năm trong trường hợp đã bị phạt tù từ trên 15 năm).

- Điều 73 Bộ luật Hình sự năm 2015 về “Cách tính thời hạn để xoá án tích” sửa đổi quy định về xoá án tích trong trường hợp chưa được xoá mà phạm tội mới “Người bị kết án chưa được xoá án tích mà thực hiện hành vi phạm tội mới và bị Toà án kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật thì thời hạn để xoá án tích cũ được tính lại kể từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo của bản án mới hoặc từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành”. Và bổ sung quy định sau: “Người bị kết án trong trường hợp phạm nhiều tội mà có tội thuộc trường hợp đương nhiên được xoá án tích, có tội thuộc trường hợp xoá án tích theo quyết định của Toà án thì căn cứ vào thời hạn quy định về việc xoá án tích theo quyết định của Toà án, Toà án quyết định việc xoá án tích đối với người đó”.

Ngoài ra, cùng với việc quy định trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định thêm về việc xoá án tích đối với pháp nhân thương mại tại Điều 89, theo đó “Pháp nhân thương mại bị kết án đương nhiên được xóa án tích nếu trong thời hạn 02 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà pháp nhân thương mại không thực hiện hành vi phạm tội mới”.