Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo được quy định điều 483 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2018).
Tố cáo là việc công dân theo thủ tục do pháp luật quy định báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Căn cứ pháp lý theo điều 483 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo
“ 1. Viện kiểm sát kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Tòa án cùng cấp và cấp dưới.
2. Khi kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, Viện kiểm sát có những nhiệm vụ, quyền hạn:
a) Yêu cầu Cơ quan điểu tra, Tòa án, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ra quyết định giải quyết khiếu nại, ra văn bản giải quyết tố cáo theo quy định tại Chương này;
b) Yêu cầu Cơ quan điều tra, Tòa án, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra tự kiểm tra việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của cấp mình và cấp dưới; thông báo kết quả kiểm tra cho Viện kiểm sát;
c) Yêu cầu Cơ quan điều tra, Tòa án, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc giải quyết khiếu nại, tố cáo cho Viện kiểm sát;
d) Trực tiếp kiếm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo tại Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Tòa án cùng cấp và cấp dưới;
đ) Ban hành kết luận kiểm sát; thực hiện quyền kiến nghị, kháng nghị, yêu cầu Cơ quan điều tra, Tòa án, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra khắc phục vi phạm trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo.
3. Viện kiểm sát cấp trên có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Viện kiếm sát cấp dưới. Viện kiểm sát nhân dân tối cao thanh tra, kiểm tra việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Viện kiểm sát các cấp.”
Nhiệm vụ và quyền hạn của Viện kiếm sát
Để bảo đảm việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự đúng pháp luật, tạo điều kiện cho các hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự đạt hiệu quả cao, Điều luật quy định việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự đặt dưới sự kiểm sát của Viện kiểm sát các cấp.
Kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự khác với kiểm sát chung - một trong những chức năng trước đây của Viện kiểm sát (tiước khi ban hành Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014 thì Viện kiểm sát có chức năng kiểm sát chung bao gồm: kiểm sát văn bản và kiểm sát đối với hành vi của các cơ quan, tổ chức và công dân. Sau khi có Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân nói trên thì chức năng kiểm sát chung của Viện kiểm sát không còn mà được giao cho thanh tra nhà nước và các cơ quan tư pháp).
Hình thức thực hiện kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Viện kiểm sát
Viện kiểm sát thực hiện kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự thông qua hai hình thức: gián tiếp hoặc trực tiếp.
Thứ nhất, khi thực hiện kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự bằng cách gián tiếp, Viện kiểm sát có quyền yêu cầu Cơ quan điều tra, Tòa án cùng cấp và cấp dưới, Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biên, các cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thực hiện giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền và ra văn bản giải quyết khiếu nại, tố cáo theo các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Viện kiểm sát cũng yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan nói trên tự kiểm tra việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của cấp mình và cấp dưới đồng thời thông báo kết quả kiểm tra cho Viện kiểm sát biết.
Trong những trường hợp cần có hồ sơ, tài liệu để kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan nói trên, Viện kiểm sát yêu cầu các cơ quan đó cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến khiếu nại, tố cáo.
Thứ hai, nếu xét thấy việc kiểm sát đối với quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo bằng hình thức gián tiếp không đạt kết quả thì Viện kiểm sát trực tiếp kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo tại Cơ quan điều tra, Tòa án, Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biên và các cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một sổ hoạt động điều tra.
Trong hình thức này, Viện trưởng Viện kiểm sát ra quyết định cừ các Kiểm sát viên trực tiếp nghiên cứu hồ sơ khiếu nại, tố cáo tại cơ quan cố thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo; có mặt tại các buổi làm việc của cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo với người khiếu nại, tố cáo và người bị khiếu nại, tố cáo. Để bảo đảm trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo bắt đầu từ cơ sở, Viện kiểm sát không được quyền lấy hồ sơ khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của Viện kiểm sát cấp dưới hoặc các cơ quan khác lên để giải quyết.
Khuyến nghị:
1. Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: [email protected], [email protected].
Bình luận