Giải quyết tranh chấp thẩm quyền theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2003

Trong tố tụng hình sự, trong nhiều trường hợp rất khó để xác định thẩm quyền giải quyết một vụ án hình sự dẫn đến sự tranh chấp thẩm quyền giữa các Tòa hoặc ngược lại, sự đùn đẩy trách nhiệm giữa các Tòa án.

Do việc giải quyết tranh chấp về thẩm quyền xét xử chưa được quy định chặt chẽ, nên kéo theo việc chuyển vụ án từ Toà án này đến Toà án khác không thực hiện được. Đây là vấn đề tồn tại nhiều năm nay chưa được giải quyết dẫn đến tình trạng vi phạm hoặc buộc phải vi phạm pháp luật.

Theo Điều 174 Bộ luật tố tụng hình sự
, khi thấy vụ án không thuộc thẩm quyền mình thì Toà án chuyển vụ án cho Toà án có thẩm quyền xét xử, Việc chuyển vụ án cho Toà án ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đơn vị hành chính tương đương hoặc ngoài phạm vi quân khu do Toà án nhân dân cấp tỉnh và Toà án quân sự cấp quân khu quyết định. Chỉ được chuyển vụ án cho Toà án khác khi vụ án chưa được xét xử. Trường hợp này, việc chuyển vụ án do Chánh án Toà án quyết định. Nếu vụ án thuộc thẩm quyền của Toà án quân sự hoặc Toà án cấp trên thì vụ án đã được đưa ra xét xử vẫn phải chuyển cho Toà án có thẩm quyền. Trong trường hợp này, việc chuyển vụ án do Hội đồng xét xử quyết định. Việc chuyển vụ án phải được thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp.

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Theo quy định tại Điều 175 Bộ luật tố tụng hình sự thì việc giải quyết tranh chấp về thẩm quyền xét xử do Chánh án Toà án cấp trên trực tiếp quyết định; việc giải quyết tranh chấp về thẩm quyền xét xử giữa các Toà án nhân dân cấp huyện thuộc các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác nhau, do Chánh án Toà án nhân dân cấp tỉnh nơi kết thúc việc điều tra quyết định; việc giải quyết tranh chấp về thẩm quyền xét xử giữa Toà án nhân dân và Toà án quân sự do Chánh án Toà án nhân dân tối cao quyết định.

Mặc dù Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 đã sửa đổi, bổ sung về việc giải quyết tranh chấp về thẩm quyền, nhưng thực tiễn xét xử vẫn còn nhiều trường hợp giữa Viện kiểm sát và Toà án không thống nhất với nhau về thẩm quyền xét xử, nên việc chuyển vụ án từ Toà án này đến Toà án khác không thực hiện được và vụ án đã không được giải quyết đúng thẩm quyền. Ví dụ: Vụ án thuộc thẩm quyền xét xử của Toà án cấp tỉnh, nhưng Viện kiểm sát tỉnh không truy tố nên Toà án cấp tỉnh không thể xét xử mà phải để Toà án cấp huyện xét xử và việc xét xử của Toà án cấp huyện rõ ràng là không đúng với thẩm quyền; có trường hợp vụ án thuộc thẩm quyền xét xử của Toà án khác cùng cấp (cấp huyện), nhưng khi Toà án không thuộc thẩm quyền chuyển vụ án cho Toà án có thẩm quyền xét xử thì Viện kiểm sát cùng cấp với Toà án đó không thay đổi cáo trạng, nên Toà án cũng không xét xử được.

Để khắc phục tình trạng này, đa số ý kiến cho rằng cần có quy định cụ thể về tranh chấp thẩm quyền theo việc, nhất là giải quyết mối quan hệ giữa Toà án với Viện kiểm sát trong trường hợp không thống nhất vơí nhau về thẩm quyền xét xử theo việc. Có ý kiến đề nghị Bộ luật tố tụng hình sự cần quy định, trong trường hợp Toà án thấy vụ án không thuộc thẩm quyền xét xử của Toà án mình thì ra quyết định trả hồ sơ cho Viện kiểm sát để Viện kiểm sát chuyển cho Viện kiểm sát có thẩm quyền truy tố ra Toà án có thẩm quyền xét xử vụ án đó và nêu rõ lý do. Nếu ý kiến này được chấp nhận thì Bộ luật tố tụng hình sự phải sửa đổi, bổ sung thêm một trường hợp trả hồ sơ để điều tra bổ sung quy định tại Điều 179 Bộ luật tố tụng hình sự hiện hành.

Tuy nhiên nếu chỉ dừng lại ở việc quy định trả hồ sơ để truy tố lại cũng mới chỉ mở ra chủ trương giải quyết chứ chưa đề ra được cách thức giải quyết triệt để. Chúng tôi cho rằng, cần phải có quy định ngay từ giai đoạn điều tra, truy tố; Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát phải thực hiên đúng thẩm quyền điều tra, truy tố về các vụ án theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, nếu Viện kiểm sát truy tố không đúng thẩm quyền thì Toà án có quyền chuyển vụ án cho Toà án có thẩm quyền xét xử vụ án đó và trong trường hợp này Viện kiểm sát phải cử Kiểm sát viên tham gia phiên toà hoặc phải thay đổi cáo trạng, nếu Viện kiểm sát không nhất trí với việc chuyển vụ án của Toà án thì có quyền báo cáo lên Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên, ý kiến của Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên là ý kiến quyết định sau khi đã thống nhất với Chánh án Toà án cấp trên. Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao là người quyết định cuối cùng sau khi đã thống nhất với Chánh án Toà án nhân dân tối cao.

(Nguồn: Toaan.gov.vn)

Quý vị tìm hiểu thêm thông tin chi tiết hoặc liên hệ với Luật sư, Luật gia của Công ty Luật TNHH Everest để yêu cầu cung cấp dịch vụ:
  1. Địa chỉ: Tầng 19 Tòa nhà Thăng Long Tower, 98 Ngụy Như Kom Tum, Thanh Xuân, Hà Nội
  2. Văn phòng giao dịch: Tầng 2, Toà nhà Ngọc Khánh, 37 Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội
  3. Điện thoại: (04) 66.527.527 - Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900-6218
  4. E-mail:[email protected], hoặc E-mail: [email protected].