Cơ quan điều tra được thực hiện việc hỏi cung bị can ngay sau khi có quyết định khởi tố bị can.
Theo Điều 126 của BLTTHS thì phần lớn các trường hợp khởi tố bị can do Cơ quan điều tra thực hiện, quyết định khởi tố bị can của Cơ quan điều tra phải được Viện kiểm sát phê chuẩn. Khoản 4 Điều 126 của BLTTHS quy định: “Trong thời hạn 24 giờ, kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định khởi tố và tài liệu liên quan đến việc khởi tố bị can đó cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn việc khởi tố. Trong thời hạn ba ngày, kể từ ngày nhận được quyết định khởi tố bị can, Viện kiểm sát phải quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can và gửi ngay cho Cơ quan điều tra”.
>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
Điều đáng lưu ý là, theo quy định tại Điều 131 của BLTTHS, Cơ quan điều tra được thực hiện việc hỏi cung bị can ngay sau khi có quyết định khởi tố bị can. Điều này có nghĩa, biện pháp điều tra đối với bị can được thực hiện trước khi quyết định khởi tố bị can được Viện kiểm sát phê chuẩn. Theo chúng tôi, quy định này cần được xem xét lại. Về nguyên tắc, một quyết định đòi hỏi sự phê chuẩn của cơ quan có thẩm quyền thì quyết định đó chỉ có hiệu lực khi được phê chuẩn. Trong trường hợp quyết định khởi tố bị can của Cơ quan điều tra được ban hành, dường như quyết định đó có hiệu lực ngay, bởi vì, theo Điều 131 của BLTTHS, Cơ quan điều tra được thực hiện việc hỏi cung ngay sau khi có quyết định khởi tố bị can, còn việc phê chuẩn hay hủy bỏ quyết định khởi tố bị can chỉ là sự khẳng định việc khởi tố bị can tiếp tục có hiệu lực hay bị chấm dứt hiệu lực. Một vấn đề khác đặt ra là trong khi Viện kiểm sát đang xem xét tính có căn cứ và hợp pháp của quyết định khởi tố bị can của Cơ quan điều tra (trong thời hạn 3 ngày), thì theo quy định tại Điều 131 của BLTTHS, Cơ quan điều tra lại có quyền thực hiện việc hỏi cung bị can, một biện pháp để điều tra vụ án. Điều này có thể dẫn đến tình trạng là trong thời hạn gửi hồ sơ đến Viện kiểm sát để đề nghị xem xét quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra đã có thể thực hiện những việc hỏi cung bị can trong điều kiện thiếu cơ chế kiểm soát tính hợp pháp của hoạt động đó, nhất là những trường hợp bị can là những người yếu thế trong xã hội (không thể tự bảo vệ được các quyền và lợi ích hợp pháp của mình). Điều này có thể gây ra những bất lợi về nhiều mặt. Ví dụ, bị can sau này khai là trong thời gian đó mình bị bức cung, mớm cung... nhưng không tự chứng minh được việc đó.
Chúng tôi cho rằng, bản chất của việc thực hành quyền công tố là việc tiến hành các hoạt động truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người đã thực hiện hành vi phạm tội. Khởi tố bị can là chính sự khởi đầu và bộ phận quan trọng của việc thực hành quyền công tố đối với người đã thực hiện hành vi mà luật hình sự coi là tội phạm. Do vậy, để khắc phục những hạn chế trong các quy định của BLTTHS hiện hành về việc khởi tố bị can, chúng tôi đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 126 của BLTTHS theo hai phương án: Một là, Viện kiểm sát là cơ quan duy nhất có thẩm quyền khởi tố bị can. Hai là, nếu vẫn quy định Cơ quan điều tra có quyền khởi tố bị can và Viện kiểm sát thực hiện việc phê chuẩn quyết định khởi tố bị can thì cần quy định rõ Cơ quan điều tra chỉ được thực hiện việc hỏi cung bị can khi có quyết định phê chuẩn của Viện kiểm sát. Quy định như vậy thể hiện đúng bản chất của việc thực hiện chức năng thực hành quyền công tố là chức năng duy nhất của Viện kiểm sát; đồng thời, là sự điều chỉnh pháp luật để tạo cơ sở pháp lý bảo vệ quyền con người tốt hơn trong tố tụng hình sự.
(Nguồn:TS. Phạm Mạnh Hùng - Trường ĐT, BDNV Kiểm sát)
Quý vị tìm hiểu thêm thông tin chi tiết hoặc liên hệ với Luật sư, Luật gia của Công ty Luật TNHH Everest để yêu cầu cung cấp dịch vụ:
- Địa chỉ: Tầng 19 Tòa nhà Thăng Long Tower, 98 Ngụy Như Kom Tum, Thanh Xuân, Hà Nội
- Văn phòng giao dịch: Tầng 2, Toà nhà Ngọc Khánh, 37 Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội
- Điện thoại: (04) 66.527.527 - Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900-6218
- E-mail:[email protected], hoặc E-mail: [email protected]
Bình luận